Kerken in Schoonebeek

  1. ned. herv.

De Sint Nicolaats kerk, gebouwd omstreeks 1504, in 1598 wordt Schoonebeek van bovenaf Hervormd. Dus toen bestond al de Oude St. Nicolaaskerk en deze was dus r.k., 1630 Er zijn nog maar 16 lidmaten.

Na de plundering door de Munsterse troepen, die ook de oude kansel bijbel meenamen (1672) werd met het opknappen van de vervallen kerk begonnen.

Blijkens een ingemetselde steen kwam deze restauratie in 1681 klaar,  later werd het kerkje aan de voorkant vergroot en van het bekende torentje voorzien.

1833 restauratie (synode betaald f.500.- rijk f.600)

1859 Een door Willem III aangestelde dominee die vrijzinig was doet zijn intrede in Schoonebeek.

De Herv. kerk was toen nog Staatskerk.

5 maart 1859 een 50 tal personen treden om bovengenoemde reden uit de Ned.Herv.kerk

Ontstaan van Geref. kerk.

11 december 1927 laatste dienst in st .Nicolaaskerk

zondag 14 december 1927 Ingebruikname van de huidige ned. Herv. kerk

Het oude kerkje heeft daarna nog jarenlang dienst gedaan aIs verenigings en vergaderlokaal.

1947 Er wordt tot afbraak besloten.

1952 De afbraak is een feit.

De nieuwe kerk werd gebouwd onder architectuur van de heer J. Boelens kzn uit Assen.

 

Schoonebeek Geref.kerk.

1861 Bouw 1ste  geref. kerk (leek op een schuurtje)

1890 Bouw 2de  geref.kerk kosten f.5625.—

1950 gedeeltelijk afgebroken en verbouwd tot Jeugdgebouw.

1908 grote nieuwe pastorie in gebruik genomen.

1950 Ingebruik meming van 3de  geref. Kerk architect A. Nicolai uit Emmen.

In de jaren 70 is de pastorie ook afgebroken en door een nieuwe patio Bungalow vervangen.

Bij de afbraak van de 2de  kerk verdween ook de gevelsteen uit 1890. bij herstel werkzaamheden aan een boerderij in 1979 kwam de steen weer terecht. Hij had daar 30 jaar als stoepje dienst gedaan. Daarna is hij weer gerestaureerd en ingemetseld in de muur van de nieuwe consistorie.

 

Schoonebeek R.K.

3 juni 1951 Bouw van een houten noodkerk (St.Willibrordus).

5 juni 1976 Bouw van een klokkenstoel naast de noodkerk.

10 febr. 1977 Naamsverandering van de Parochie in Heilige Nicolaas dit naar aanleiding van het feit dat het eerste kerkje in Schoonebeek ook aan deze heilige gewijd was.

1 juli 1979 Inwijding nieuwe Stenen kerk (H. Nicolaaskerk) arch.  Nieman en Steeneke in Assen.

De kerk werd aan de bestaande klokkenstoel gebouwd.

 

 Schoonebeek

1952 Oud Schoonebeek wordt officieel SCHOONEBEEK

1954  Amsterdamsche veld, krijgt officieel de naam WEITEVEEN

  Zandpol ontstaan in de jaren 20 was vroeger ook een nederzetting van veenarbeiders.

 

Nieuw Schoonebeek R.K.

1805 De eerste kolonist vestigd zich in wat we nu Nieuw Schoonebeek noemen.

1849 Bouw van een R.K. kerk in nieuw Schoonebeek Sint Bonifatius (f.9000.--)

 16-10-1849 inwijdling van de kerk

1967 afbaak van de kerk de toren blijft staan.

         ingebruikneming van de nieuwe kerk.

 

Weiteveen R.K.

            3 juni 1919 de nieuwe r.k. kapel ingewijd.

 

  1. herv.

12 april 1925 houten noodkerk in gebruikgenomen.

1933 vervangen door een stenen gebouwtje.

1961 herv.centrum achter voorgenoemd gebouwtje.

                     Later nogmaals verbouwd. -

 

 

 

Kerktorens

Waarom staan er haantjes op de kerktorens?

Op de torens van veel kerken zie je windwijzers in de gedaante van een haan.

Ze geven de richting van de wind aan. Maar waarom juist een haan?

In de Middeleeuwen was de haan een symbool voor waakzaamheid.

Hen dacht dat zijn gekraai boze geesten kon verdrijven.

Ook zou het zorgen voor warmte en vruchtbaarheid. Geen wonder dat de mensen de beeltenis van zo’n bijzonder dier graag op de kerktoren plaatsten.

 

 

 

Schoonebeek 25 Febr.1904

Gisteravond werd het orgel in de Geref. Kerk alhier in gebruik genomen bij welke gelegenheid Ds Bakker van Emmen voor dde groote schare optrad. Nadat Z Eerw. De geschiedenis der muziek voor en onder het oude israel eenigzins had toegelicht en meer biznder de wording en het gebruik van het thans bestaande orgel geschetst, sprak hij naar aanleiding van Coll. 3 vers 16b een gepast en boeiend woord, opwekkend tot den lof des heren. Het nieuwe instument doet den vervaardiger den heer Proper te Kampen, alle eer aan en bezit zeven doorlopende registers, waaronder een 16 vts, drie 8 vts, twee 4 vts en een 2 vt., benevens sprekend front en pedaal. De ronde lieflijke toon is voor de gemeente voldoende sterk.

Moge het orgel niet alleen met gezang der gemeente aanvullen en steunen maar bovenal bevorderlijk zijn tot verheerlijking van hem, die zegt in zijn woord: “Alles wat adem heeft love den Heere!”

 

SCHOONEBEEK. 06-02-1904

Dr van Gelderen, pred. bij de Geref. Gemeente alhier, benoemd, tot lector aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, zal alvorens hij zijn ambt aanvaardt, ten studietijd doormaken aan de universiteiten te Bonn en Genève. "

 Zondag j.l. nam Zijn Eerw. Afscheid van zijn gemeente naar aanleidig van deze woorden: “Onze hulpe ataat in de naam des Heeren, die Hemel en Aarde gemaakt heeft”. .Het Kerkgebouw was stampvol. De dienst was buitengewoon plechtig. Diep bewogen sprak de oudste ouderling den geliefden prediker het afscheidswoord toe, waarna de toehoorders den vertrekkenden leeraar staande toezongen Ps. 121 vers 4.

Na den dienst, kwam bijna ieder zijn dominé en diens ega, nog even de hand drruken en menigeen kon zijn tranen niet onderdrukken.

 

Juli 1908

Werd de bouw eener pastorie voor voor de Gerf.Gemeente alhier op den dag der aanbesteding niet adelijk gegund, omdat de laagste inschrijving f 440 boven de gegrooting was, later werd de uitvoering van 't werk, voor f 6000. zijnde de raming, opgedragen aan de heeren Prins en Esselink te Hengeloo (O).

 

UIT DE OUDE DOOS. 02-05-1933

Trouwlustig Swaantje. Emmen 26 September 1763. Swaantje Harms van Sleen heeft op de alhier gehouden goorspraak geklaagd, dat Jan Marissen op den Diphoorn zich door trouwbelofte aan haar verbonden had en zich nu met een ander meisje uit Ruinen in het huwelijk zal begeven. Swaantje heeft hiertegen gerechtelijk protest aangeteekend en Jan en minlijk en gerechtelijk verzocht zijn trouwbelofte na te komen. Echter zonder resultaat. Zij heeft daarom geëischt, dat Jan veroordeeld zal worden om haar tot zijn wettige huisvrouw te nemen.

Of het gebeurd is, vermeldt de historie niet.

 

Ongeoorloofd samenwonen.

Sleen, 21 April 1723Jan Been, weduwnaer, verlooft aan Margien Eeftinge, weduwe, leven te samen in gemeenschap, sonder tot nogtoe getrout te sijn: waerin de predicant swarigheit maekt, omdat van weerskanten onmondige kinderen sijn, waerover geen mombaren (Voogden) volgens tantregt sijn gestelt. De predicant Jan Been daerover hebben de te rede gestelt, kreeg het antwoord: “Wij sijn het voor God eens; is daer sooveel an gelegen, dat wij in gemeenschap leven?  Ick kan niet langer sonder vrouw meer. Ghij wilt ons immers niet trouwen” De predikant heeft aan de kerkvisitatoren hiervan kennis gegeven.

 

OUD-SCHOONEBEEK. Januari 1934

Afscheid. Zondag 21 Jan. e.k. is Ds. Riphagen voornemens afscheid te nemen van de Ger. Kerk alhier, om Zondag 28 Jan., d.a.v. te Deventer, in de vacature Dr. Prins te worden bevestigd door Ds. H. Mulder te Deventer. Woensdag 31 Jan. zal hij 's avonds om 8.15 uur zijn intrede doen in zijn nieuwe gemeente.

  

SCHOONEBEEK. 21-04-1934

Vorige week vergaderde de A.R. Kiesvereeniging in de bestuurskamer van de bijzondere school onder voorzitterschap van den heer Hekman.

De secretaris, de heer M. Meppelink, bracht het jaarverslag uit, de penningmeester, de heer G. J. Rotmensen het finantieël verslag. Beide werden zonder wijziging vastgesteld.

De heer Hekman bracht verslag uit, omtrent de provo vergadering; aan het bestuur werd volmacht gegeven in zake de Nieuwe Drentsche courant.

Bij de Bestuursverkiezing werd de heer Hekman herkozen en gekozen in de plaats van de hh. Schutten en Rotmensen de hh. H. Kamps en L. van der Houten. Daar laatstgenoemde bedankte werd in diens plaats benoemd de heer J. Rigtering.

 

OUD-SCHOONEBEEK. 11-11-1934

Geref. Kerken. Ds. H. J. Riphagen heeft het beroep naar Deventer aangenomen. Zijn vertrek is bepaald op begin Januari.

 

 

SCHOONEBEEK. 29-02-1936

Terwijl de heer R. C. alhier Woensdagmorgen in de twee persoons auto van den heer L. voor een boodschap naar Nw. Amsterdam reed, had hij het ongeluk op de Nw. Amsterdamsche straatweg, met een boom in aanraking te komen. De heer C. werd aan hoofd en handen gewond, terwijl de auto van voren ernstig beschadigd was.

Gelukkig had dit geval nog erger kunnen afloopen.

 

29-02-1936

Dinsdagavond vergaderde de A.R. kiesvereenlging. onder voorzitterschap van de heer Idema, in de Chr. school alhier. Na opening en lezing notulen werden ingekomen stukken behandeld en een verslag uitgebracht van de j.l. gehouden vergadering der Staten Centrale te Hoogeveen. Daarna behandelde de heer D. Anholts het onderwerp: "Zondagsrust en Zondags heiliging" waarop bespreking volgde. De vergadering werd op de gebruikelijke wijze geopend en gesloten.

 

06-03-1937

-Woensdagavond gaf de Chr. Muziek vereeniging "Immanuel" van Nieuw-Amsterdam - dir de heer Emmens - eene uitvoering in de Geref. kerk alhier. De avond stond onder leiding van ds. Riphagen, die de samenkomst na gebed, met een kort woord opende en met dankzegging sloot. Door de Muziekvereeniging werden verschillende nummers, muziekstukken, liederen, enz niet onverdienstelijk ten gehoore gebracht, sfgewisseld door voordrachten en een samenspraak. Jammer dat de opkomst ter vergadering wel wat te webschen overliet.

 

Juni 1937

-De collecte voor de zending op Soemba in de Ger. kerk op Pinksteren gehouden bedroeg ruim f 135.-Dit bedrag is aanmerkelijk hooger dan verleden jaar.

 

16-10-1937

De hier langs de huizen gehouden Unie collecte voor de scholen met den Bijbel, heeft totaal opgebracht de som van f 162,20

 

November 1937

OUD-SCHOONEBEEK. Geref. Kerk. Ter verkiezing van twee ouderlingen en twee diakenen zijn door den kerkeraad der Geref. kerk alhier de volgende dubbeltallen opgemaakt voor ouderlingen de heeren B. J. Bouws, G. Ellen Bzn., E. Klingenberg en G. J. Roseboom en voor diakenen G.Enberts, H. Gommer, G. J.. Rotmensen Ezn en G.; Wolbers. De verkiezing zal plaats hebben Zondag 28 Nov. a.s. na de morgengodsdienst oefening.

 

A.R. Kiesvereeniging. Onder voorzitterschap van den heer L. Hekman vergaderde de A.R. Kies-vereeniging in de Chr. school. De voorzitter opende de vergadering, waarna na lezing der notulen uitvoerig werd gesproken over het vormen eener provinciale propaganda club en haar verhouding tot de A.R. J.A. De heer Rigtering behandelde het onderwerp: De gemeentebegrooting, waarop een levendige bespreking volgde. Enkele gestelde vragen werden door den inleider bevredigend beantwoord.

Geref. Kerk.  04-12-1937

-In de j I. Zondagmorgen. na de godsdienstoefening gehouden mansleden vergadering werden tot ouderlingen der Geref. Kerk alhier gekozen de heeren G. EIlen Bzn. en E. Klingenberg en tot diakenen G. Engberts en Herman Gommer.

 

25-12-1937

Maandagavond kwam de A. R. Kiesvereeniging alhier in vergadering bijeen in de bestuurskamer der christelijke school, onder voorzitterschap van den heer J. Rigtering. Na opening en notulen werd overgegaan tot behandeling van ingekomen stukken. Uit een oproeping ter vergadering door het provinciaal comité bleek O.a. aan de orde te komen het ordenings vraagstuk. Als spreker zal optreden Dr. Noteboom te den Haag. Tot deelname werd opgewekt.

Overgegaan werd tot benoeming van afgevaardigden naar diverse vergaderingen.

De heer Kamps bracht verslag uit over de gehouden bespreking met het bestuur der Jongelings vereeniging.

Het onderwerp "Overheid en armenzorg"; werd hierna ingeleid door burgemeester van Ek. Op deze inleiding volgde een leerzame bespreking.

Vervolgens werd behandeld het rapport - Schouten, bekend onder den naam van “ordeningsrapport". Door den voorz., den heer Hekman, door lichte ongesteldheid verhinderd ter vergadering aanwezig te zijn, was hiervan een uittreksel gemaakt, hetwelk door den waarnemend voorzitter werd voorgelezen.

 

OUD-SCHOONEBEEK.

Woensdagavond gaf de Geref. Zang vereeniging "Hallelujah" dir. de heer G. J. Eisen eene openbare uitvoering in de Ger. Kerk. De feestelijke avond stond onder leiding van ds. Riphagen, die na gebed, gezang en het lezen van Openb. 5 met een gepast woord de samenkomst opende. Onderscheidene zangstukken werden ten gehoore gebracht, waaruit bleek, dat ook “Hallelujah", door degelijke oefening vordering maakt in de schoone zangkunst. De stukken werden afgewisseld door een samenspraa'k, het optreden van afgevaardigden der Herv. Zangvereeniging alhier en de Ger. Zangvereeniging te Gees. Inzonderheid werd nog tot het welslagen van dezen avond medegewerkt

door het optreden van den bekenden declamator, den heer Scheltens van Emmen. De heer S. droeg meerdere stukken voor in ernst en luim, waarbij diens groote gaven in het declameeren schitterend uitkwamen, welke dan ook telkens met een luid applaus werden begroet. Eer men er aan dacht was de gezellige avond om. Even voor twaalf eindigde Ds. Riphagen met een slotwoord en dankgebed, na ‘t gemeenschappelijk zingen van Ps. 150: 1. De kerk was tamelijk bezet en zonder twijfel hebben de bezoekers van den welgeslaagden avond genoten.

 

Februari 1938

-Woensdagavond vergaderde in de consistorie der Ger. Kerk de Ring Nieuw Amsterdam en Omstr, van den Bond van Jongelings vereenigingen op Ger. Grondslag. De heer Kamps opende als voorzitter op gebruikelijke wijze. Na lezing notulen werd door den heer C. Wijbrands van Erica een inleiding geleverd, getiteld: 50 jarige Bondsarbeid, waarop een geanimeerde bespreking volgde. Na de pauze gaf de heer R. Thijs van Coevorden een tweede inleiding over: “de verloren zoon". Hierover ontspon zich een vlotte discussie

Bij de hierop volgende bestuursverkiezing door het bedanken van de heer Kamps wegens a.s, huwelijk, werd in diens plaats tot voorzitter gekozen de heer P. J. Hof van Nieuw Amsterdam

Nadat bij de rondvraag de nieuw gekozen voorzitter dank had gebracht aan den heer Kamps voor de vele gewaardeerde werkzaamheden voor den Ring verricht, sloot de heer Hof deze zeer goed geslaagde en bezochte vergadering met dankgebed.

 

OUD SCHOONEBEEK. 22-03-1938

Filmavond "Het Hoogeland" In de Gereformeerde kerk te Oud Schoonebeek werd Maandagavond een propaganda avond gehouden, uitgaande van "Het Hoogeland", de Christelijke vereeniging tot stichting en instandhouding van arbeidslkoloniën. Ds Riphagen, gereformeerd predikant sprak na gezang en gebed een kort openingswoord, waarin doel en streven der vereeniging werd uiteengezet en aanbevolen. Na de film der vereeniging "Door de branding", volgden nog een paar prachtige geluidsfilms, waaronder schitterende opnamen van ons Vorstenhus, van het Prinselijk paar, verloving, hun intocht in Amsterdam, huwelijk, enz. benevens de mooiste flitsen van de wereldjamboree in 1937. Na  een passend slotwoord en dank gebed door Ds. Wesseldijk, hervormd predikant, volgde sluiting dezer bijeenkomst. Door bijkomstige omstandigheden

Was jammer genoeg de opkomst, op deze mooie filmavond beneden het middelmatige.

 

OUD-SCHOONEBEEK. 17-12-1938

Ds C. BOUMA 25 jaar predikant.

Woensdag 28 Dec. a.s. viert dr. C. Bouma predikant bij de Geref. Kerk van 's-'Gravenhage -oost, zijn. zilveren ambtsjubileum

De jubilaris bezocht het gymnasium te Kampen en studeerde aan de Theol. SchooI aldaar om in 1913 candidaat te worden. 28 Dec. van dat jaar deed hij zijn intrede te Schoonebeek. In 1921 kwam hij in Zwolle. Uit een groot aantal beroepen werd in 1929 dat naar de Geref. Kerk van Den Haag Oost aangenomen.

'Ds. Bouma is voorzitter van het Geref. Schoolverband als zoodanig hij voor enkele jaren prof. dr. Noordzij opvolgde. In die kwaliteit maakt hij ook deel uit van den kerkenraad voor de Scholen met den Bijbel en is hij bestuurslid van de Chr. School in de Wieringermeer. Vanwege de Generale Synode is de jubilaris deputaat voor de zending onder de Joden. In Zwolle was hij oprichter en eerste voorzitter van de Centrale Cominissie voor de Evangelisatie der Geref. Kerk.

Dr. Bouma, die in 1921 aan de Vrije Universileit promoveerde tot doctor in de theologie op een dissertatie getiteld: “De litterarische vorm der Evangeliën", publiceerde verschillende werken.

Van bevriende zijde ontvangen we nog de volgende mededeeling: De jubilaris werd geboren 12 December 1884 te Ureterp, bezocht te Hoogkerk de lagere school en behaalde in 1906 de acte boekhouden. In 1908 deed hij toelatingsexamen tot de 5e klasse van het Geref. Gymnasium te Kampen en werd in 1913 candidaat in de theologie. Ziin eerste gemeente was Schoonebeek, waar hij 20 Dec. 1913 werd bevestigd door ds. Roorda van Coevorden.

Van zijn hand verschenen tal van theologische werken en thans is hij nog lid der Redactie van het Calvinistisch Weekblad.

Uit alles blijkt, dat ds. Bouma een man was van buitengewone gaven van verstand, !n ook van hart, zooals blijkt uit de vele vrienden die hij zich in zijn standplaatsen heeft verworven.

Het zal hem op 28 December niet aan talrijke bewijzen daarvan ontbreken.

 

 

21-08-1939

-Zonda,g 4 Juni hoopt cand. Hekman van Schoonebeek, beroepen pred. te Kantens, aldaar zijn intrede te doen. Bevestiger zal ,zijn ds. Bakker van Lutten.

 

 

SCHOONEBEEK. 09-09-1939

VOOR BEROEP BEDANKT. j.l. Zondag maakte Ds. H. J. Riphagen zijn gemeente bekend, dat hij voor het beroep van de Geref. Kerk te Serooskerke (Z.) had bedankt. Aan het eind der godsdienstoefening zong, op verzoek van den heer Klingenberg, de gemieente den zeer gezienen predikant toe Ps. 134: 3: Dat ’s Heeren zegen op U daal.

 

DEDEMSVAART. 25-09-1939

De nieuwe hulpprediker ingeleid. In het Gereformeerde kerkgebouw, had Zondagavond de inleiding tot den arbeid plaats, van den alhier genoemden hulpprediker, cand. A. Hekman van Schoonebeek. Het ruime gebouw was goed bezet, toen ds. S. Neerkens met gebed opende.

Hij sprak vervolgens een kort woord tot de gemeente naar aanleiding van Psalm 84, vers 6, "Welgelukzalig is de mensch, wiens sterkte in den Heere is".

De heer Hekman, die na deze woorden den kansel beklom, sprak enkele woorden tot de aanwezigen, naar aanleiding van Openb. 6. vers 1 en 2, daarbij wijzende op het woord van God, in zijn strijd en overwinning. Hoe dikwijls, aldus spr. wordt Gods woord in het rumoer der wereld op den achtergrond geschoven, doch telkens weer zal 's Heeren woord triumfeeren.

Hierna sprak ds. Bakker van Lutten nog tot den kerke raad, prediker en aanwezigen. Na het zingen van Ps. 118, vers 7 eindigde de heer Hekman dezen dienst met dankgebed.

 

Kerknieuws  14-10-1939

De heer J, H. Lambers Heerspink, theol. cand. te Amsterdam, die een benoeming als hulpprediker van de Geref. Kerk te Gramsbergen en van die te Ede ontving, heeft laatstgenoemde benoeming naar Ede aangenomen.

 

14-11-1939

-De Unie-collecte voor de School met den Bijbel, alhier weer langs de huizen te Oud- en Nieuw Schoonebeek gehouden, heeft totaal opgebracht de som van f 185,85.

 

 

18-11-1939

Door den Kerkeraad der Geref. Kerk alhier, is in de vacature D. Anholts, voor ouderling het volgende dubbeltal opgemaakt, n.l. de heeren H. Eisen Hzn. en A. Klaassen, De verkiezing door de manslidmaten zal plaats hebben op Zondag 26 November a.s.

 

OUD-SCHOONEBEEK 27-04-1940

De kekeraad der Geref. Kerk te Schoonebeek heeft het volgende tweetal opgemaakt, ter vervulling van de vacature Riphagen: cand. D, J. P. Moeijer van Badhoevedorp en cand. Honig van Kampen.

 

OUD-SCHOONEBEEK 16-11-1940

Door den kerkeraad der Geref. Kerk alhier zijn, door periodieke aftreding van twee ouderlingen en twee diakenen de volgende dubbeltallen opgemaakt, n.l. voor twee, ouderlingen doe heeren D. Anholts, A. Klaassen, T,. de: Vries en B. J. Wilms en voor twee diakenen A. Ellen. D. Engberts, Hs. Gommer en G. Rigtering. De verkiezing zal D.V. plaats hebben op Zondag 24 i November a.s,. na de morgengodsdienst.

 

16-11-1940

-Wegens bedanken van den heer G.J. Eisen, is tot directeur der Geref. Zangvereeniging "Halleluja" .benoemd de heer T. de Vries, .hoofd der Chr. school, alhier.

 

 

SCHOONEBEEK.27-07-1940

Geref. Gemeente. Na afgelegd peremptoir examen hoopt Zondag 11 Augustus, ds. Riphaagen van Deventer, alhier den beroepen predikant, candidaat Meijer, te bevestigen, terwijl des namiddags de bevestigde dan zijn Intrede hoopt te doen.

 

27-01-1940

  1. KERK. AFSCHEID Ds. RlPHAGEN Nadat Zondagvoormiddag Ds. H.J. Riphagen alhier, het Woord bediende naar aanleiding van Ps. 92: 14 en aan 't einde der godsdienstoefening een 13 tal jeugdige lidmaten openbare belijdenis des geloofs hadden afgelegd, nam hij des namiddags wegens vertrek naar de Geref. Kerk te Deventer afscheid van zijne gemeente. Bij deze gelegenheid was tot tekst gekozen: Zach. 2 : 4a. Het thema dezer predicatie was: Het werk Gods in deze wereld, waarbij twee gedachten werden ontwikkeld: Het onbeteekenende van dien werker en de grootheid van het werkplan.

Tenslotte richtte de scheidende leeraar zch achtereenvolgens tot de vertegenwoordigers der burgerlijke gemeente, burgemeester Van Ek en wethouder Wierts, ds. Uytenhoudt consulent en representant der classis Coevorden, de leden van den kerkenraad en tenslotte tot de gemeente.

Uitgesproken en gevoeld, werd met welke innige banden de vertrekkende leeraar aan de gemeente was verbonden, die nu moesten worden losgemaakt.

Hierna werd ds. Riphagen door ouderling Hs. Eisen, namens Kerkeraad en gemeente toegesproken, waarna staande gezongen werd Ps. 121 : 4 en eindelijk door Ds. Uytenhoudt namens de classis Coevorden waarna wederom werd gezongen Ps. 84 : 6.

   Nadat ds. R. het “Onze Vader" had gebeden, samen Gez. 29 (Geref. Bundel) was aangeheven en den zegen uitgesproken, was deze onvergetelijke dienst geëindigd.

Na de dienst werd door een groote menigte met den vertrekkenden dienaar en zijne echtgenoote nog een laatste handdruk, als afscheidsgroet gewisseld. De kerk was, ongerekend de sneeuw en gladde wegen, meer dan vol. Zelfs vrienden van verre, n.l. de heer L. v. d Houten, vroeger hoofd der Chr. school, en ouderling alhier, alsmede dokter G.K. Idema en echtgenoote van Middelstum, tot voor kort arts alhier waren ter bijwoning dezer plechtige ure overgekomen. Van harte bidden en wenschen wii Ds. Riphagen en gezin Gods onmisbaren  zegen in zijne nieuwe gemeente, en arbeid toe.

27-10-1945

-Schoonebeek. Uit het kerkenraadsverslag: "De bouwcommissie krijgt opdracht zoo eenigszins mogelijk voor den winter den paardenstal in orde orde te laten brengen alsmede het dichten der ramen in de consistorie, De kerkenraad nam met droefheid kennis, dat in de gemeente doopleden, ja zelfs belijdende Ieden gevonden worden, die er schijnbaar geen bezwaar in zien, wanneer zich de gelegenheid voordoet, te gaan dansen.

 

10-02-1946

KORT VERSLAG van de kerkeraadsvergadering met de bouw- en financiële commissie op Donderdag 10 Februari j.l.

   Opening: De praeses, Ds Vellenga, leest enkele verzen uit Psalm 84 en gaat voor in gebed.

Alle leden worden hartelijk welkom geheten. Drie broeders zijn wegens ziekte verhinderd; br Roelofs is met kennisgeving afwezig.

Als vertegenwoordigers van het architectenbureau “Nikolai” komen ter vergadering de heren Groen en Schotlel. Hoofdmoot van deze avond zal zijn 't grondplan kerkbouw. Er volgt een levendige gedachtenwisseling, naar aanleiding waarvan de heren deze zaak zullen uitwerken. Er wordt een besluit genomen over een lening, die nader bekend zal worden gemaakt.

Diaconalia: Br Ensink brengt verslag uit van enkele afgelegde bezoeken. Een schrijven van Geref. Kerk te Assen dat G. Roseboom Fzn. daar de belijdeniscatechisatie heeft bezocht en hij hier openbare belijdenis van zijn geloof wenst te doen.

  1. Ro Levert niets op. Die assessor gaat voor in dank aan God, waarna de vergadering wordt gesloten.

 

 

03-05-1947

Schoonebeek. De kerkeraad zond het gemeentebestuur een schrijven verzoekend bij den e.v. bouw van eennieuwe kerk die te doen verrijzen in de nabijheid van de bestaande gebouwen in casu de kosterswonirig.

 

Voorlopig geen goedkeuring voor kerkbouw. De minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting heeft bepaald, dat voorlopig geen Rijksgoedkeuringen voor herbouw, nieuwbouw en uitbreiding van kerken kunnen worden verleend. Er is momenteel een dusdanig aantal klerken in aanbouw, dat door uitbreiding daarvan het in het bouwplan 1949 voor kerken gereserveerde bouwvolume zou worden overschreden.

Het is wenselijk, dat met de voorbereiding tot de bouw voor kerken wordt voortgegaan, aangezien daarmede veel tij is gemoeid.

 

 

15-01-1949

-Het predikantstractement. De classis Brlelle bepaalde het minlmum tractement op f 3500.--. De classis besloot ook het bij elk tractement van de predikanten in het ressort toegezegde kindergeld tot een maximum van f 150,- voor elk kind beneden de 18 jaar, voor gezamenlijke rekening van de kerken in de classis te nemen in dier voege, dat de helft van het benodigd bedrag  gelijkelijk door de kerken met een eigen predikant wordt opgebracht, de andere helft volgens het in de classis geldende  % cijfer van al de kerken geheven wordt. Deze regeling ging 1 Jan j.l. in en zal door de classis worden ingediend als voorstel op de part. synode van Zuid Holland.

 

 

12 Febr. 1949

Geen lippenstift bij het Heilig Avondmaal

Wij nemen met instemming over wat (dr) N. J. H(ommes), Geref. predikant te Rotterdam Hillegersberg, in zijn kerkbode "Pro Rege" onder bovenstaand opschrift schrijft:

Op de mode der dames is alle eeuwen door al heel wat te doen geweest. Menige profeet in het O. T. moest in de naam des Heren tegen allerlei excessen reeds optreden. Ik denk aan Jes. 3 : 18 v.v., waar we lezen:

Tenzelfde dage zal de Here wegnemen het sieraad der kousenbanden en de netjes en de maantjes. De reukdoosjes en de kleine ketentjes en de glinsterende kledingen.

De hoofdkroning en de armversierselen en de bindselen en de reukballetjes en de oorringen.

De ringen en de voorhoofdsierselen. De wisselklederen en de manteltjes en de hoed en de buidels.   De spiegels en de fijn linnen; dekens en de hulledoeken en de sluiers.

Er was toen ook al een hele inventaris.

En in het N. T. wordt het ideaal van de christenvrouw ook zo getekend, dat het gepaard gaat met een ernstige waarschuwing tegen pronkzuchten een ernstig appel op waardige klederdracht. Ik denk aan 1 Tim. 2 : 9, 10 en aan 1 Petr. I : 3 – 5, dat ook in ons Huwelijksformulier wordt geciteerd.

We lezen in 1 Petrus 3 : 3 - 5: “Uw sieraad zij niet uitwendig: het vlechten van haar, het omhangen van goud of het dragen van gewaden, maar de verborgen mens uws harten met de, onvergankelijke (tooi) van een zachtmoedige en stille geest, die kostbaar is in het oog van God".

"In de apostolische tijd waren de heerlijkheden van onze moderne lippenstift en kus echte (!) rouge nog niet bekend, ofschoon de antieke "make up" ook heel wat presteerde.

Maar één ding is zeker, wie zich begint te kleden naar de mode door de apostelen ontworpen voor een christenvrouw, zal geen behoefte hebben om zich voor het Avondmaal met de lippenstift te gaan bewerken.

Me dunkt, de tijd daarvoor nodig, kan beter gebruikt worden door te doen, wat ons Avondmaals formulier voorschrijft:

Een ieder bedenke zijn zonde en vervloeking. Ik schrijf deze dingen zonder verder commentaar. Het is niet nodig te schrijven over wat ik gezien heb, maar men houde rekenning met deze waarschuwing.

Behoefte aan een discussie over de waarde van een lippenstift en rouge heb ik allerminst. Elk diertje zijn pleziertje. Maar ik wil het Heilig Avondmaal waardig houden. Wij staan op heilige grond. Hier past voor man en vrouw een sobere, waardige verschijning, ik kan tot dusver niet inzien, dat de moderne make-up hiervoor nodig is.Laat ons komen zoals we zijn.

 

 

MOGEN MEISJES  EEN LANGE BROEK DRAGEN?

In het "Kerkblad voor Friesland", het orgaan van de Chr. Geref. Kerken in Friesland, stelt een lezeres de vraag of een meisje een z.g. lange broek dragen mag. Ds. W. Ruiter, Chr. Geref. predikant te Sneek, geeft daarop het volgend antwoord:

"Om hier enkele richtlijnen te geven, moeten we terug naar Deut. 22 : 5, waar wjj lezen: "Het kleed eens mans zal niet zijn aan een vrouw en een man zal geen vrouwenkleed aantrekken, want al wie zulks doet, is de Heere, uw God een gruwel". Hiermede zou ik kunnen volstaan, maar ik wil er nog een paar opmerkingen aan toevoegen.

Nu zou iemand kunnen zeggen: "Ja maar, die burgerlijke wetten zijn immers yervallen. Wij leven toch onder de nieuwe bedeling? Inderdaad zijn deze wetten voor ons vervallen. Maar, dat neemt niet weg, dat wij de zedelijke en geestelijke strekking van deze wetten toch in het oog moeten houden en …. Ter harte nemen. Temeer, daar er bij  Deut- 22 : 5 uitdrukkelijk bij staat, dat het de Heere een gruwel is! Sdit laatste zegt alles! En nu kunnen onze meisjes (en omgekeerd onze jongens b.v. op een feestje, als ze eens erg dwaas doen), wel door de mazen trachten heen te kruipen, maar…. 't is en blijft de Heere een gruwel. En wat onder de oude bedeling de Heere een gruwel was is voor Hem onder de nieuwe bedeling ook een gruwel!  Dat wast het water van de zee niet uit. Bij de Heere is geen verandering of schaduw van omkering!  Hij blijft altijd de onveranderlijke God. Hij is een God van  orde! Een meisje (vrouw) mag dan geen mannenkleed dragen en daarom een man ook geen yrouwenkleed. De Heere wil, dat de tweërlei sexen door hun: kleding te onderkennen zijn, ter handhaving van de zedelijke normen.

Als we ons goed indenken, dat in het verwisselen van kleding een groot gevaar voor onzedelijke handelingen schuilt, dienen wij ons er voor te hoeden dat we ons hierin niet te buitengaan. Als we met Gods wil en wet rekenen, dan zal het ons diepe ernst zijn, en houden wij ons aan de strekking van deze tekst. Dan verkleden we ons ook op z.g. feestavondjes (voor de aardigheid) niet als man of als vrouw. Dat is de Heere een gruwel.

 

 

Nog eens mogen meisjes een lange broek dragen?

In ons nummer van 23 April j.l. namen wij uit het "Kerkblad voor Friesland" over wat ds. W. Ruiter, Chr. Geref. predikant te Sneek, oordeelde over de vraag, die hem door een lezeres gesteld was, of meisjes ook lange broeken mogen dragen. Ds Ruiter beantwoordde die vraag In ontkennende zin. Dat ook deze medaille een keerzijde heeft, toont ds. B. Nederlof, te Dokkum.

Eerst gaat de schrijver er van uit, dat de burgerlijke wetten vervallen zijn, naar dat wij de strekking ter harte moeten nemen.

Desondanks lezen we enkele regels verder, dat bij de Here geen verandering of schaduw van omkering is en het dus ook heden een gruwel is als een meisje een lange broek draagt. Deze laatste conclusie moeten we blijkbaar uit dit artikel opmaken.

Daartegen zou ik willen opmerken: dat bij de Here geen verandering is ten aanzien van Zijn waarachtigheid en norm over Zijn eigen (zowel belovend als dreigend) Woord, maar dat er wel terdege verandering in voorschriften is, bij de overgang van Oud en Nieuw Testament.

 Indien we dit niet bedenken komen we voor wonderlijke gevolgen te staan, ja zijn we in feite nog schuldig alle bepalingen der Mozaische wet te houden. (Gal. 5 : 3).

Denk eens aan het verbod van onreine dieren te eten. Ook dat wordt een gruwel genoemd (Deut. 14 : 3). "En wat onder de oude bedeling de Here een gruwel was, is voor Hem onder de nieuwe bedeling ook een gruwer, zegt ds. R. Dus br, geen spek en carbonaadjes meer eten, want dat is evenzeer een gruwel als het dragen van een lange broek door meisjes.   En oude boeren hebben dan wel te bedenken dat het bezaaien met tweeërlei zaad verboden is (22 : 9). Dus geen tarwe en rogge, geen

suikerbieten en voederbieten, op één akker.

Zouden we zo moeten doorgaan? Stellig niet. De schrijver zal het ongetwijfeld met mij eens zijn dat dergelijke bepalingen hun dreiging voor ons verloren hebben. Ze waren schaduwen van een betere bedeling.

Daartegenover staat, dat ik het hartelijk met de schrijver eens ben, dat de Here wil, dat de tweeërlei sexen te onderkennen zijn. Wanneer het onderscheid tussen man en vrouw wordt teniet gedaan, wanneer een vrouw zich geheel als man kleedt en zij dus (ook in haardracht) niet meer van de man te onderscheiden is, dan is dat stellig in strijd met het door God gestelde onderscheid der sexen.

Daarop ziet volgens verklaarders ook  Deut. 22 : 5. Dit vers is gericht tegen de praktijk, ook van het Kanaänese heidendom, waarbij in de tempel mannen in vrouwengewaad optraden.

Maar als meisjes, zoals ik er hier ken, in weer en wind kilometers te fietsen hebben naar school of werk en dan onder hun meisjeskleding een lange broek dragen, dan is dat m.i. geen gruwel. Want een broek alleen is nog geen "mannenkleed".

 

11-06-1949

Richtlngs – tarlef  In het "Weekblad van de Ned. Prot. Bond" geeft de em.predikant der Ned. Herv. Gem. van Enkhuizen, ds J. J. Meyer, die in 1903, zijn loopbaan aanving, herinneringen uit het verleden onder de titel: "Een emeritus ziet achterom". We geven een citaat:

   "In de salariëring kwamen die verschillen merkwaardig tot uiting. Prof. J.J.Ph. Valeton, toen oudtestamenticus te Utrecht schreef in een brochure, dat een ethische candidaat op niet meer dan       f 1400.- mocht rekenen. Was de candidaat confessioneel, en dat betekende: één enkele gezangetje op stoel, dan kon hij verzekerd zijn van f 1600.-- tot f 1800.-. De gereformeerde bonds candidaat, en dat hield in : glad geschoren en ook door de week in ’t zwart, géén gezangen op stoel, kon echter wel f 2000.- besommen.

 

 

KERKNIEUWS 23 Juli 1949

Predikanten klagen weinig. Onder dit opschrift schrijft ds. Mr. H.S. de Jong, Geref. predikant te Boerakker (Gron.) ons: Predikanten hebben geen vakorganisatie, die de stoffelijke belangen voor hen bij de kerkenraden en beheerscommissies bepleit.

Zij kennen geen georganiseerd overleg. Evenmin werken zij op de basis van een c.a.o.

Uit de Kinderbijslagwet krijgen zij niets. En toch klagen zij weinig. In stoffelijk opzicht tonen zij zich graag "vergenoegd met het tegenwoordige".

Dat brengt hun geloot mee. En ook hun positie als dragers van een zuiver geestelijk ambt.

Het neemt echter niet weg, dat velen van hen onder de tegenwoordige tijdsomstandigheden gebukt gaan. En dat geldt vooral van diegenen onder hen, die met een groot aantal kinderen zijn "gezegend".

Bij het beroepingswerk wordt deze laatste categorie van predikanten veelal voorbijgegaan. En in de gemeenten waar zij zijn en blijven, ontbreekt niet zelden de stimulans en het vermogen om in hun onderhoud voldoende te voorzien.

In vele van zulke predikants gezinnen behorende tot de Geref. kerken, wordt dezer dagen met spanning tegemoet gezien de komende Generale synode.

Men vraagt zich af, of deze generale synode ook iets zal doen tot verbetering van de omstandig-heden, waarin zij verkeren.

Het is bekend, dat na de EERSTE wereldoorlog, in 1920, de generale synode van dat jaar zich het lot van de grote prelikantsgezinnen wèl heeft aangetrokken. Zij heeft de kerken met grote nadruk gewezen op de eis der H. Schrift en van de Kerkenordening, dat bij de vaststelling van de traktementen van de dienaren des Woords rekening zou worden gehouden met de GROOTTE van het GEZIN des dienaars, hetgeen dan bijzonder nodig was in de toenmalige tijdsomstandigheden (duurte!). En de kerken, die hiertoe wegens het kindertal van de predikant, niet in voldoende mate in staat waren, moesten zich zelfs schuldig weten iets te doen waar zij als regel heel erg tegen op zien. Zij hadden zich namelijk bij de zusterkerken te melden als hulpbehoevende kerk.

Dat was krachtige taal.

En het gevolg is geweest, dat er in vele pastorieën verlichting van druk kwam. De dienaren konden hun arbeid weer met meer opgewektheid verrichten, en dit kwam ongetwijfeld de geestelijke welstand der gemeenten ten goede.

Nu zullen opnieuw van verschillende zijden de generale synode van dit jaar de verzoekeri en voorstellen bereiken, die op deze materie betrekking hebben.

De classicale vergaderingen en particuliere synoden hebben zich in dezen ook reeds diligent betoond. Maar van de generale synode heeft men leiding nodig bij dit werk. Van haar dient eén stoot uit te gaan in de goede richting.

In dit verband nu zal het velen in den lande interesseren, wat er is ondernomen door de classis Grootegast in de provincie Groningen, Deze classis, die achttien plattelandskerken telt, varlërende van circa 200 tot 1300 zielen, heeft het initiatief genomen tot de stichting van een Kinderbijslagfonds.

Dit fonds werkt op de wijze van de onderlinge verzekering voor de verzorging van emeriti predikanten.

Alle kerken van de classis betalen, een premie of omslag naar, rato vaii de classicale betrekkings-cijfers. Zij dragen dus naar draagkracht bij tot het fonds. Grote en sterke brengen een veel hogere premie op dan kleine en zwakke. En iedere kerk, die een aanvrage doet, kan uit het fonds een uitkering verwachten voor de toeslag vanaf het zesde kind van haar dienstdoende predikant. Zulk een kerk wordt door het, grote predikantsgezin derhalve niet hulpbehoevend. In plaats van de bede om hulp, treedt nu een recht op uitkering. Een aanspraak, die zich grondt op de geleverde prestatie van het betalen van de omslag of premie. Grote kerken kunnen uit het fonds eventueel even goed uitgekeerd krijgen als de kleine, juist zoals bij de kas voor de emeritiverzorging. Voorwaarde is alleen dat door de betrokken kerken TENMINSTE, wordt voldaan aan het classicaal advies aangaande het minimum traktement met kindertoeslagen. Is een kerk, ook met de uitkering uit het fonds, hiertoe niet in staat, dan dient zij hulp te vragen als hulpbehoevende kerk.

Vermoedelijk is de classis Grootegast de eerste in ons land, die een dergelijk afzonderlijk kinderbijslagionds heeft gesticht. Aan de komende Generale synode zal zij echter verzoeken iets van die aard over het gehele land te bevorderen.

Evenals bij de emeritiyerzorging is het toch gewenst, dat het gebied,.door deze onderlinge verzekering bestreken, veel groter zal worden dan een enkel classicaal ressort.

Het groter aantal kerken, dat meedoet, maakt de verzekering meer effectief. De classis Grootegast zou anders zo iets kunnen worden als een  toevluchtsoord, een ASYL voor predikanten met patriarchale gezinnen. De bijslagkas zou daardoor dan onevenredig zwaar worden belast.

Ook in deze classis met haar nuchtere, practische Groningers, ziet men derhalve met meer dan gewone belangstelling uit naar de leiding, die de aanstaande generale synode zal kunnen en willen geven in deze materie.

Het valt echter nu reeds te constateren, dat bij deze nieuwe vorm van samenwerking de kerken het niet meer als een schier ondragelijke last voelen, wanneer zij een dienaar met een extra groot gezin hebben te onderhouden. En ook het beroepingswerk in de vacante gemeenten vaart er wel bij.

Er is nu geen rede meer, ook niet voor zwakkere kerken, om kinderrijke predikanten, die overigens bekwaam zijn, links te laten liggen. Caveant Consules !

 

8-10-1949

-Bouw nieuwe Geref. Kerk, De bouw van de nieuwe Gereformeerde. kerk is gegund aan de laagste inschrijver, bouwbedrijf J. van Ess te Emmen.

 

1949

-Op de 2e Kerstdag vond de eerste steenlegging plaats van de in aanbouw zijnde nieuwe Geref. Kerk te Oud-Schoonebeek. Dit historisch moment ging uiteraard met enige plechtigheid gepaard. Na de godsdienstoefening richte Ds. Vellenga zich tot elk der instanties, die hadden meegewerkt, alsmede tot architecten en uitvoerders van het bouwwerk. Burgemeester van Ek. sprak namens het college van B. en W. zijn gelukwensen uit.

Tenslotte las Ds. Vellenga een oorkonde voor, waarvan het origineel, gehuld ineen loden koker, zal worden ingemetseld in de muur der nieuwe kerk, en waarop vermeld staat de gehele voor-geschiedenis tot het begin der kerkbouw.

Na het zingen van ps. 127 : 1 en gebed werd deze plechtigheid besloten, waarna werd overgegaan tot de steenlegging door Ds. Vellenga, terwijl de oorkonde werd ingemeseld door de heer G. J. Wilms als voorzitter van de bouwcommissie.

SCHOONEBEEK. 1-07-1950

Naar we vernemen is de ingebruikneming van de nieuwe Geref. Kerk bepaald op 19 Juli a.s.

 

 

 

Augustus 1950

-Het vrouwenkiesrecht in de kerk. Gezien de ernstige bezwaren, die daartegen ingebracht zijn, besloot de kerkenraad van Antwerpen het verleden jaar ingevoerde vrouwenkiesrecht op, te schorten, totdat de volgende synode opnieuw uitspraak zal hebben gedaan.

De kerkenraad van den Ham (0.) heeft na brede bespreking uitgesproken, dat, hij eenstemmig van oordeel is, dat niet duidelijk genoeg uit de Schrift is gebleken, dat zij aan de vrouwen het recht geeft om aan de verkiezing deel te nemen. Daarom voert hij het vrouwenkiesrecht niet in, tenzij over deze zaak een helderder licht is opgegaan.

 

 

 

 

.

12-08-1950

Giften en legaten. De Geref. Kerk van Arnhem ontving van een onbekende gever een gift van f 1000. waarvan voor kerk. diaconie en zending elk f 300 en  f 100 voor de restauratie van de Oosterkerk. -Voor de nieuwe kerk van Schoonebeek werd een gift van f 500 gecollectee

 

 

12-08-1950

NIEUWE GEREF. KERK. In de avondbijeenkomst is j.l. Zondag 6 Aug. de nieuwe Geref. Kerk in gebruik genomen. Aanwezig waren het voltallig College van B. en W. en vele afgevaardigden uit de omgeving, waaronder die uit Emlichheim. Tevens waren de oud predikanten ds. de Jong en ds. Riphaagen aan- wezig.

De heer J. Rigtering als nestor van de commissie van beheer, deed de officiële overdracht en releveerde al hetgeen aan de kerkbouw was voorafgegaan. Tot slot overhandigde hij de sleutels aan de praeses van de kerkeraad, ds. Vellenga.

Het nieuwe orgel werd hierna bespeeld door de heer H.J. Binnema uit Emmen.

Ds. Vellenga aanvaardde namens de Kerkeraad het nieuwe kerkgebouwen maakte hierbij melding van al hetgeen door de commissie van beheer was gedaan. Deze commissie bestond uit de heren Wilms, voorzitter, Rigtering, vice voorz, Schutten als vertegenwoordiger van de Kerkeraad en Noorlag, terwijl als uitvoerend lid boekhouder heer Cuperus aan deze  commissie zijn toegevoegd.

Ds. Vellenga noemde de heer Wilms de stuwende kracht van de commissie; de heer Schutten, scriba makte zich verdienstelijk met het schrijven van de notulen die het nageslacht zullen doen zien op welke wijze deze bouw is tot stanq gekomen.

Vervolgens memoreerde Ds. Vellenga zijn bezoek met de heer Noorlag aan Den Haag voor het verkrijgen van de vereiste vergunningen.

Na het gezamenlijk zingen van Psalm 84 : 1 en 2 werd gelegenheid gegeven tot het houden van samenspraken. Het eerst voerde het woord de heer Wilms. Spr. memoreerde hierbij, dat in 1859 een perceel grond in Schoonebeek werd verkocht, waarop de eerste kerk werd gebouwd; in 1890 werd de kerk opgericht, die tot heden in gebruik was.

De verslagen van die tijd laten zien, dat hierbij de toen aanwezige ds. Van Hinten een grote rol heeft gespeeld. Bij de totstandkoming van het gebouw, dat nu in gebruik is genomen, is een zelfde grote rol gespeeld door ds. Vellenga, die de heer Wilms schilderde als de grote stuwkracht van de bouw.

De heer Wilms bood ds. Vellenga namens de kerkelijke gemeente een gouden armbandhorloge aan met inscriptie, waarvoor de bijdragen in het geheim waren bijeengebracht, zo geheim, dat zelfs de dominé hiervan niet af wist.

De heer Noorlag, die de commissie de kosten van dagelijks toezicht heeft bespaard, ontving voor het vele door hem verrichte werk een enveloppe met inhoud.

Namens d

 

12-02-1949

UlT BREDER KRING

Voorlopig geen goedkeuring voor kerkbouw De minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting heeft bepaald dat voorlopig geen Rijksgoedkeuringen voor herbouw, nieuwbouw en uitbreiding van kerken kunnen worden verleend. Er is momenteel een dusdanig aantal kerken in aanbouw dat door uitbreiding daarvan het in het bouwplan 1949 voor kerken  gereserveerde bouwvolume zou worden overschreden.

   Het is wenselijk, dat met de yoorbereiding tot de bouw van kerken wordt voortgegaan, aangezien.. daarmede veel tijd is gemoeid.

 

04-06-1949

-Ds Zwanenburg te Holwerd, die als reserve-veldprediker in Indië werkzaam is, is aan een ernstige aanslag ontkomen. Hij reed met enkele militairen In een jeep in de buurt van Soekaboemi, toen de wagen op een mijn reed. Door dat de mijn ontplofte vloog het voorste deel van de auto in de lucht. De inzittenden kwamen allen met de schrik vrij en alleen de bril van de pastor werd slachtoffer. Ds Zwanenburg bleef ongedeerd.

 

 

16 JULI 1949

-Schoonebeek. Na verkregen vergunning zijn de werkzaamheden voor de bouw van een nieuwe kerk, die in Oud Schoonebeek verrijzen zal, begonnen. Men hoopt nog dit jaar het nieuwe bedehuis in gebruik te nemen. Met het oog op de snelle groei van de gemeente zullen er 700 zitplaatsen komen. Het oude orgel zal worden verkocht en een nieuw instrument aangeschaft.

Schoonebeek. Na de dienst werd Tweede Kerstdag in de in aanbouw zijnde kerk een oorkonde ingemetseld, die als historisch document is bedoeld. De kerkenraad besloot de oude steen van 1861, die nu in het voorportaal zit, te laten schoonmaken en in de toren-gang tegenover de nieuwe te plaatsen. Teneinde een harmonisch geheel te verkrijgen, werden beide stenen van gelijke afmeting gemaakt. Net als op de oude komen ook op de nieuwe steen de namen van de leden van het moderamen van de kerkeraad. Als tekst voor de nieuwe steen werd gekozen het het gebed van Salomo bij de tempelinwijding; n.l. 1 Kon. 8 : 29. Aangezien de toren pas later gebouwd wordt, vond de eerste steenlegging plaats in de oostelijke ingang.

 

 

 

16 JULI 1949

-Schoonebeek. Na verkregen vergunning zijn de werkzaamheden voor de bouw van een nieuwe kerk, die in Oud Schoonebeek verrijzen zal, begonnen. Men hoopt nog dit jaar het nieuwe bedehuis in gebruik te nemen. Met het oog op de snelle groei van de gemeente zullen er 700 zitplaatsen komen. Het oude orgel zal worden verkocht en een nieuw instrument aangeschaft.

Schoonebeek. Na de dienst werd Tweede Kerstdag in de in aanbouw zijnde kerk een oorkonde ingemetseld, die als historisch document is bedoeld. De kerkenraad besloot de oude steen van 1861, die nu in het voorportaal zit, te laten schoonmaken en in de toren-gang tegenover de nieuwe te plaatsen. Teneinde een harmonisch geheel te verkrijgen, werden beide stenen van gelijke afmeting gemaakt. Net als op de oude komen ook op de nieuwe steen de namen van de leden van het moderamen van de kerkeraad. Als tekst voor de nieuwe steen werd gekozen het het gebed van Salomo bij de tempelinwijding; n.l. 1 Kon. 8 : 29. Aangezien de toren pas later gebouwd wordt, vond de eerste steenlegging plaats in de oostelijke ingang.

e classis Coevorden sprak ds. Botma te Emmer Erfscheidenveen. Deze wees o.m. op de goede naam, welke de kerk te Schoonebeek steeds in de omgeving heeft gehad.

Nadat nog door een afgevaardigde uit Emlichheim het woord was gevoerd, sprak de heer Schutten namens de Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente, terwijl burgemeester Gautier namens het gemeente bestuur zijn gelukwensen aanbood. De heer Nicolai, ontwerper van het gebouw voerde hierna nog het woord, waarna de heer Van Ess namens de gezamenlijke aannemers de Kerkenraad een wandklok aanbood.

We willen niet verzuimen te vermelden dat de totale kosten, met inbegrip van orgel en inrichting rond f 125000.- hebben bedragen.

Ds. Vellenga sloot deze samenkomst met dankgebed, waarna gezamenlijk de Avondzang werd gezongen.

 

1949

Schoonebeek. De rondgang door de gemeente voor kerkbouw bracht ruim f 40.000,-- op. De te bouwen kerk zal 650 zitplaatsen tellen.

 

06-03-1950

Paardenstal enz. Men neme nota van de aankondiging van de verkoop van paardestal, schuur en fietshok. Briefjes inleveren bij W. Noorlag tot Zaterdag a.s.

 

Kort verslag kerkenraadsvergadering, gehouden op 6 Maart 1950.

De praeses opent de vergadering, leest het slot van Filipp. 1 en gaat voor in gebed. Hij spreekt daarna een kort welkomstwoord.

De scriba leest de notulen van de vorige vergadering. Deze worden na een paar opmerkingen vastgesteld en getekend.

De praeses geeft met blijdschap te kennen, dat er met het oog op de Avondmaalsviering geen bijzondere censuurgevallen zijn.

Rapport commissie van beheer. Br. Schutten doet mededeling van de samenspreking van genoemde commissie met de orgelbouwer. De broeders kunnen zich allen verenigen met de plaatsing van de klok.

De paardenstal en het fietshok zullen moeten worden opgeruimd. De commissie van beheer krijgt opdracht genoemde hokken te verkopen. Tevens zal getracht worden enkele paardenstallen in de buurt van de kerk te huren. Naar schatting zal voor het bedrag wat de gebouwen opbrengen een nieuw muurtje gemetseld kunnen worden met een fietsenrek, dat zal lopen van de hoek oude consistorie tot de nieuwe.

Kerkauto Pieper zal door blijven lopen.

 

12-08-1950

Schoonebeek. Onder grote belangstelling heeft de gemeente haar nieuwe bedehuis met de unieke toren in gebruik mogen nemen. Het kerkgebouw verrees onder architectuur van de heer A.C.Nicolai te Emmen, die op de tentoonstelling in 1947 te Amsterdam gehouden de “prix de Rome” won en is een poging om een nieuwe weg met de Prot. Kerkbouw in te slaan. De nieuwe kerk vertoont dan ook een eigen bouwstijl en wil een stap zijn in de richting van een verantwoorde Prot. Kerkbouw. De pastor-loci ds Vellenga, hield een toespraak, waarin hij een overzicht gaf van de geschiedenis van de bouw en woorden van dank sprak tot verschillende personen. Namens de commissie van beheer sprak de heer J. Rigtering, die ook de sleutels van de nieuwe kerk aan ds Vellenga overreikte. De heer G. J. Wilms bood als voorzitter van de commissie van beheer aan ds Vellenga als bewijs van erkentelijkheid voor alles wat hij voor de bouw gedaan had, een gouden polshorloge aan, terwijl de heer J. Noorlag als technisch adviseur van de bouwcommissie een geschenk van de gemeente onder couvert ontving. Gelukwensen werden vervolgens aangeboden door afgevaardigden van de classis Coevorden, van de kerk van Emlichheim, namens B. en W. en namens de Ned. Herv. gemeente ter plaatse. Ook voerden het woord als oud - predikanten, ds P. de Jong van Zwolle en ds H. J, Riphagen van Barendrecht.

 

 

11-10-1952

-Schoonebeek. De kerkeraad heeft met algemene stemmen besloten het instituut van voorlezer nu toch definitief af te schaffen.

 

28-11-1953

-Schoonebeek. De gemeente, heeft jl. donderdagavond haar eeuwfeest gevierd. De gemeente telt thans 950 zielen, waarvan 462 belijdende leden. Ongeveer 20 predikanten hebben haar in deze eeuw gediend waaronder figuren als prof. dr. C. v. Gelderen, ds. R. Hamming. ds. J. H. Rietberg en dr. C. Bouma om van levenden nu maar niet te gewagen. Sedert 7 sept. 1958 is ds. G. Hengeveld hier pastor-loci.

 

 

27-03-1954

-Samen in het ambt. De classis Zutphen heeft vorige week praeparatoir geëxamineerd en beroepbaar verklaard de heren G. en J. Hengeveld te Aalten, beiden candidaat aan de V.U. Deze candidaten zijn tweelingbroers en lijken ook sprekend op .elkaar. Hun vader was een eenvoudig rijwielhersteIler te Aalten, die helaas niet mocht beleven, dat zijn zoons in het ambt zouden treden.

De gebr. Hengeveld ontvingen tezamen 28 preekverzoeken, die zij eerlijk gedeeld hebben!

 

02-04-1960

-Schoonebeek. Hoewel de predikant daartegen zijnerzijds geen bezwaren,had heeft de kerkenraad op het verzoek op Goede Vrijdag twee diensten te houden, afwiizend beschikt.

 

Kerkelijke publiciteit in Schoonebeek 1964

De kerk van Schoonebeek heeft dit jaar voor het eerst een jaarboekje en een maandelijks kerkblad uitgegeven. Tevens is een nieuw kerk zegel ontworpen, dat een combinatie is van het algemene van de christelijke kerk en het bijzondere van de plaats Schoonebeek.

Kerkzegel

In het middenveld van de zegel staat het kruis boven "de stroom" (het Schoonebekerdiep), welke grensrivier ook in het wapen van de burgerlijke gemeente voorkomt. Om en op het kruis staan de alfa en de omega, als mede de Blinkende Morgenster: Christus als eerste en laatste van de gehele schepping en als Triumfator in de nieuwe dageraad. De duif als symbool van de Heilige Geest is ook aanwezig en onder in het zegel is de bekende Schoonebeker oliepomp (in den lande vermaard als "ja-knikker) te vinden, als symbool van de plaatselijke industrie en van het rusteloos delven naar bodemschatten: de roeping om de olie in bezit te krijgen en de lampen brandende te houden voor de Bruidegom (Matt.25). Omdat een Latijnse naam voor Schoonebeek gemakkelijk te vinden maar moeilijk te verantwoorden is, is het jaartal van de instituering van de kerk 1859 in Romeinse cijfers in de ring gezet.

Jaarboekje

Het jaarboekje is behalve als naslagwerkje ook als pastorale handleiding bedoeld, wat duidelijk bllijkt uit het opnemen van een leidraad voor het huisbezoek. Verder komt er een grote hoeveelheid actuele gegevens en cijfermateriaal in voor, o.a. een toelichting en rooster voor het éne offer.Ook is er aandacht geschonken aan de moderne vormgeving en de ontwikkeling van het diaconaat. De  alfabetische adressenlijst is uitgebreid met een lijst van verjaardagen van gemeenteleden boven de 70 jaar. Tenslotte is in het cijfermateriaal, behalve een ledenstatistiek over 1963, ook een overzicht van de leeftijdsopbouw van de gemeente gegeven.

Maandblad

Het maandelijks orgaan "Kerkespraak" verscheen dit jaar voor de tweede maal en heeft tot taak de gemeente op de hoogte te houden van het wel en wee in de eigen kring en voorts om een betere voorlichting te geven over de vraagstukken die de laatste tijd in de synode werden behandeld, en wat er op de kerkenraad die direct het geestelijk leven betreffen.

De agenda voor vergaderingen en de predikbeurten en dergelijke verschijnen in het kerkblad voor Overijssel en Drente (editie classis Coevorden). In elk geval kunnen de Schoonebeekse gemeenteleden hun harten en kennis ophalen aan het goed uitgevoerde jaarboekje en het maandelijks kerkblad.

 

 

  1. SCHOONEBEEK.

Afscheid Ds. G. Hengeveld. Zondagmiddag 23 sept. nam Ds. G. Hengeveld in verband met zijn vertrek naar Leeuwarden afscheid van onze gemeente. Zijn Eerw. had tot tekst gekozen Matth.

6 : 13, Catechismus Zondag 52b. Ds. Hengeveld begon met op te merken, hoe ieder wel eens heeft meegemaakt dat na een uitvoering of een concert er een daverend applaus uit de zaal opstijgt. In de ~ kerk kennen we dat niet, daar wordt niet geapplaudiseerd, daar komen we niet in vervoerring, over mensen. Maar toch wil ik aan 't slot van mijn ambtelijke dienst in Schoonebeek spreken over Applaus. Geen applaus over u, gemeente, of u als gemeente voor mij, dat zou een grote vergissing zijn. Daarvoor zijn de gemeenteleden en de dienaren in de kerk te klein. Het is een applaus voor God, en nog wel een applaus zonder einde. De Bijbel is daar vol van. Van de lofzang gericht op God.

-Er zijn momenten in het leven, dat woorden niet 'in staat zijn uitdrukking te geven, wat er in de ziel leeft, dan neemt het applaus op aarde de vorm aan van de stilte van de aanbidding, de verbazing over God. Maar applaus kan ook plaats hebben door een lofzang, in een lofverheffing. De Bijbel zingt ons het loflied voor, dat wij ook moeten leren. In het slot van het Onze Vader, leest u het.

Wat hebben we Christus, veel te vragen gehad, in deze 4 jaar in Schoonebeek; in al de gebeden, die we uitspraken in de kerk, bij u thuis en in de sanatoria, want er is veel pijn en verdriet geweest en het was maar steeds weer: Vader geef, Vader vergeef. Ons bidden moet ook danken zijn. En er was echter ook veel te danken in deze 4 jaar. Veel zegen, veel vreugde, veel goedheid van God.

Christus heeft ons het bidden en danken geleerd, maar de aanbidding liet Hij aan ons over, en daar

 moeten wij blij om zijn. Het antwoord op Gods genade mag ik zelf ontdekken. Dat antwoord mag ik leren uit de Bijbel. Aan het slot van het Onze Vader belijdt de kerk wie God is, en wat dat betekent voor de mens en de wereld: Jezus Christus, Zijn kr:uis opstanding waarin alles verankerd ligt.

Wij staan in de wereld met ons zwak geloof, met onze twijfel, met onze vragen, maar wij kijken naar U, want van U is het Koninkrijk, enz. Rust mijn ziel, uw God is Koning.

Veel is er gebeurd deze 4 jaar in Schoonebeek. Ik heb er veel lofzangen gehoord, in het ziekenhuis en

op het ziekbed, men had dat geleerd in de nacht, als men niet slapen kon. Toen juist wilde God het hart stemmen tot het Te Deum Laudamus. God geve dat we het allen zo Ieren zingen. God die Ons het meest nabij is wanneer wij in onze machteloosheid en radeloosheid tot Hem vluchten en dan pleiten op Zijn beloften. Dan kunnen we ons leven aan God voorleggen, ook het werk in Schoonebeek,  alsmede de toekomst. En dan volgt het amen, dat is een antwoord geven op Gods beloften.

Na het uitspreken van de zegen spaak br. Meppelink namens kerkenraad en gemeente woorden van dank en waardering tot Ds. en Mevr. Hengeveld Hem werd toegezongen Psalm 121 : 4.

Ds H. Botma van Emmer Erfscheidenveen sprak namens de classis en nabuurkerken, Ds. Meijeringh als, afgevaardigde Van de ,Nederl. Herv. kerkenraad, hij bracht tot uitdrukking de vriendschap, die er was tussen de bewoners van beide pastorieën en de zeer prettige samenwerking op kerkelijk terrein, die als uitgangspunt had: de liefde tot Jezus Chr:istus.

Burgemeester Osse sprak namens het aan.wezige voltalIige college van B. en W. woorden van waardering.voor Ds. Hengeveld.

Aan het slot dankte Ds. Hengeveld voor de toespraken en richtte hij zich in het bijzonder met woorden van dank tot kerkenraad en gemeente.

 

SCHOONEBEEK Afscheid van Ds. J. Kuntz

Op maandagavond,16 juni nam Ds. J.Kuntz afscheid van onze gemeente. Hij bediende, Gods Woord uit Filipp. 1 : 16 : "Hiervan toch ben ik ten volle overtuigd; dat Hij die in U een goed werk is begonnen, dit ten einde toe zal yoorzetten, tot de dag van Christus Jezus”.

   Nu ik deze avond mijn werk hier neerleg, aldus spr. heb ik het gevoel dat het werk hier niet voltooid is na vier  jaar werken. Maar al sta je ook 40 jaar in het ambt, dan is het werk nog niet  voltooid. Dat is ook helemaal niet erg. Paulus, die de gemeente, van Filippi heeft gesticht, is ook daar niet klaar gekomen. En toch had Paulus een diepe rust dat niet goed zou komen, dat het werk door zou gaan. Paulus wist zich een instrument van God. Het was God die ook de stokbewaarder en een Lydia in het hart heeft gegrepen. Dat mogen ook wij als predikanten weten, dat Gods werk door gaat. De arbeiders in Gods Koninkrijk wisselen  elkaar af en volgen elkaar op, ook de predikanten te Schoonebeek. Ze vormen tezamen reeds een lange rij, maar tenslotte zal alleen maar de. Naam van Jezus Christus genoemd worden. Er is een lijn in het bestel Gods. Daaraan moeten ze allen meewerken. Als het gebouw af is, voltooid zal zijn, zal de dag van Christus wederkomst er zijn. Dan staan er geen menselijke monumenten meer maar alleen nog het monument van Gods eeuwge, trouw en liefde.

Na het uitspreken van de zegen sprak br. Hrs. Gommer namens Kerkenaad en Gemeente in hartelijke bewoordingen Ds. en Mevr. Kuntz toe en werd hen Ps. 121: 4  toegezongen.

Ds. Bouwhuis uit Coevorden sprak namens de kerken in de classis Çoevorden en namens de collega's. Burgemeester Osse namens de burgerlijke gemeente. Ds. Euverman namens de Ned. Herv. Kerk, Ds.H. Torenbeek van Den Ham namens de Bond van J.V. op Geref. grondslag en de heer Algra van Erica namens de afd. Drenthe van J.V. op Geref:grondslag.

Allen baden Ds. en Mevr. Kuntz de beste wensen en Gods zegen toe bij hun werk te Orillia in Canada.

Ds, Kuntz sprak nog een kort slotwoord, tot heel de gemeente in al haar schakeringen en tot al de sprekers, de afgevaardigden van de kerk te Emlichheim en Ds. en Mevr. Hengeveld. De zang vereniging zong nog verschillende afscheldsliederen, waarna aan allen de gellegenheid werd gegeven tot een laatste handdruk aan Ds. en Mevr. Kuntz.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  1. 1979

Prof. Dr. C. van Gelderen. Vóór 31 jaar als predikant te Schoonebeek bevestigd.

Dinsdag j.l. herdacht prof, Dr. van Gelderen, hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam; dat hij voor 35 jaar het predikambt bij de Gereformeerde Kerk te Schoonebeek aanvaardde,

Cornelis van Gelderen werd 7 Juni 1872 te Schoonhoven geboren en studeerde aan de Theologische School te Kampen, De wetenschap van het O. Testament en de studie der Semietische talen trok hem sterk aan en nadat hij in 1899 zijn cand, examen had gedaan, studeerde hij te Berlijn en Leipzig onder Weissbach, Delitzsch en Zimmern, waarna hij te Leipzig promoveerde op een proefschrift getiteld "Ausgewählte Babylonisch  Assyrische Briefe transcribirt und übersetzt", (1902).

Deze dissertatie trok dermate de aandacht, dat ze direct de eer genoot in de "Beiträge zur Assyriologie" te worden overgedrukt. Op 2 Dec. 1901 aanvaardde de jonge doctor het predikambt te Schoonebeek, sprekende over psalm 122.  In die dagen verscheen van zijn hand "De hoofdpunten van de zielsgeschiedenis van Job", Reeds spoedig daarna volgde zijn benoeming tot lector aan de Vrije Universiteit, om in de literariche faculteit les te geven in de Hebreeuwsche taal en dearchaeologica sacra, welk ambt dr. Van Gelderen aanvaardde met een openbare les over: "Het principium Theologiae in zijn beteekenis voor de archaeologica sacra". Binnen het jaar volgde reeds zijn benoeming tot hoogleeraar in de faculteit der letteren en wijsbegeerte, speciaal om onderwijs te geven in de semietische letteren. 4 Mei, 1905 deed dr. v. Gelderen zijn inauguratie over "Israëlitiesche oudheidkunde en archaoelogica", In 1906 werd dr. van Gelderen benoemd tot buitengewoon hoogleeraar in de faculteit der godgeleerdheid, waarin hij de exegese van het O. Testament doceert. Dr. v. Gelderen doceert ook de Bijb. Archeologie, Heebreeuwsch, Arameensch, Assyrisch en Arabisch,.Van zijn hand verschenen tal van bijdragen in de Nederlandsche zoowel als buitenlandsche tijdschriften, terwijl hij in Zuid-Afrika het O. Testament in het Zuidafrikaansch vertaalde, en enkele Bijbelboeken opnieuw vertaalde.

 

De kerk ziet Abraham. 2000

Wat krijgen we nu zal men zeggen ziet een gebouw ook al Abraham of Sara.

Natuurlijk niet een gebouw is een gebouw meer niet maar het is dit jaar 50 jaar geleden dat de kerk gebouwd is. Daarom is het wel goed om er even bij stil te staan.

Maar waarom schrijf ik dit stukje? Het geval is dat ik net zo oud ben als de kerk en was het eerste kind dat in deze kerk gedoopt werd.

Nu is dat ook niets bijzonders.

Nu is een kerk gebouw in onze kringen niet heilig of iets heiligs, het is simpel weg een berg stenen met cement zand en veel hout niet meer.

Van hetzelfde materiaal kan men een huis school cafe schuur of fabriek bouwen.

Ook zal de kerk nooit op de monumentenlijst komen.

We hebben een doodgewone kerk, maar net als bij een huis, de bewoners die bepalen hoe een huis is en of we er ons thuis voelen.

Zo heeft. iedereen wel een herinnering bij dit gebouw.

Velen zijn er ook in gedoopt, hebben er belijdenis in gedaan, zijn er in getrouwd en hebben zelf de kinderen er weer laten dopen, ook hebben velen afscheid genomen van een dierbare. Allemaal gebeurtenissen in het zelfde gebouw.

Maar eerst terug naar het begin, Gerformeerd Schoonebeek moest een nieuwe kerk hebben Het oude kerkje werd te klein, de gemeente groeide, ook Schoonebeek had de jaren 40 - 45 gehad en er werd veel getrouwd en er werden veel kinderen geboren.

De oorlog moest vergeten worden voor uit kijken, een tekst als "Ora ed labora" werd veel gebruikt, wat betekend "Bid en werk"

Maar een nieuwe kerk bouwen was niet niks, na de crisis jaren en de oorlog was er niet veel geld. De opbouw van Nederland was in volle gang.

Toch speelde Gerf. Schoonebeek het klaar om een nieuwe kerk te bouwen.

Als we de kosten van de bouw bekijken zullen we nu zeggen, dat was ook niet veel, daar hebben we nu nog geen huis voor.

Maar voor die tijd was het een vermogen en we kunnen rustig zeggen er is toen geofferd, met dubbeltjes en kwartjes werd er gegeven.

Zoals ik al zei ben ik net zo oud als de kerk en kan me natuurlijk niets van de bouw herinneren en ook de eerste jaren niet.

Maar toch kunnen we met z'n allen wel terug gaan in de tijd.

Heel Schoonebeek zag er anders uit, de vorige kerk was veel kleiner en werd later verbouwd tot jeugd gebouw, zaal vier was de consistorie

Dus de oude kerk stond aan de Europaweg wat toen nog Hoofdstraat hete.

Naast de kerk stond de oude pastorie een na mijn mening prachtig huis met drie verdiepingen Hoge ramen met hoge zolders, naast de pastorie stond het huis van de hoofd meester de Vries en dan de oude school, de school met de bijbel.

De hoofd straat was nog een klinker weg, waar het paard en wagen nog een vertrouwt beeld

was

Veel middenstand was er rond de splitsing bij de fam. Roelof Meijering, waar toen nog bakker Heersmink woonde.

Ach wat was het leven toen nog anders, ouderen onder ons kunnen dit beter vertellen

Een paar dingen wil ik noemen, maandag was nog wasdag op zaterdag deed men nog zaterdags werk en zondag was een rust dag niemand werkte, zelfs de brei pennen hielden rust, voor kinderen was die dag niet altijd even mooi.

Er was nog geen t. v. nog niet iedereen had waterleiding, veel dingen die we nu normaal vinden waren er gewoon nog niet.

Telefoon en een auto hadden maar enkele mensen, de gewone man nog niet, er werd lang en hard gewerkt, maar het woord "stress" kende men nog niet.

Men leefde zuinig en sober, vakantie had men niet een dag weg was al heel wat.

Het paard en wagen was een bekend straat beeld, met de bekende paarde mest op straat

De melkrijders brachten een of twee keer per dag de melk naar de fabriek, bijna iedereen had wel een paar koeien.

Nu leveren nog geen 10 boeren van onze kerk melk, maar deze 10 leveren meer liters dan al die boeren in de jaren 50.

Maar nu weer terug naar gerf. Schoonebeek van de jaren 50.

De meerderheid van de gemeente was boer of had een beroep zoals smid slager of bakker

Het enige waar wij echt in verschilden met andere Drentse dorpen was de N.A.M..

Het werken bij de N A.M. was een apart begrip. Je had boeren burgers en nammers.

De n.a.m. kwam je overal in tegen, als boer kreeg je Ja knikkers op het land, modder wegen werden asfalt wegen zo mooi glad

De midden stand en het bedrijfsleven zoals de smid en het transport vaarden er wel bij.

Wij dachten dat dit nooit meer voorbij zou gaan.

Nu naar 50 jaar is er geen jaknikker meer te bekennen en zouden met de-woorden van ps 103 kunnen zeggen "Men vind haar stand plaats zelfs niet meer "

Wij kregen ook als kerk te maken met de N.A.M. mensen van buiten afkwamen naar Gerf. Schoonebeek, deze mensen namen ook gebruiken en iedeёn mee.

Niet dat de oud Schoonebeekers alles wat nieuw was direct aannamen zeker niet

Toch kan men nu zeggen, die nieuw komers hebben toch Schoonebeek helpen opbouwen voor wat het nu is.

Gerf. Schoonebeek groeide er werden al vrij snel banken onder de galerij geplaatst.

Het was niet zo dat er allemaal mensen bekeerd werden of dat er mensen overstapten naar onze kerk, nee er werden huizen gebouwd door de nam en de gemeente.

Nee de grootse groei zat in de gezinnen, we hadden toen nog bank vullende gezinnen en er waren gezinnen bij die aan een korte bank niet genoeg hadden en soms werd een lange bank helemaal gevuld door een gezin.

De kerk en ook de kerkdienst zag er heel anders uit.

De eerste steen werd gelegd op 26 dec 1949 ,dus in 1949 is men begonnen met de bouwen de eerste kerk dienst werd gehouden op 2 aug.1950.

Onder en op de galerij waren nog geen banken, het podium was er nog niet, dus de preek stoel leek veel hoger, waar de kerk raad nu zit waren de bankjes van de ouderlingen met een houten muurtje er om heen in de kerkelijke volks mond werd het wel eens "het hok" genoemd. Er waren drie bankjes, twee voor de ouderlingen en aan de muur zat de fam. Karst. Aan de andere kant zaten de diakens en ook een bankje voor de vrouwen kinderen van de Dominee, gelukkig voor Elly en de meisjes dat dit voor bij is

De kerken kende nog veel meer vaste plekken, boven het vakje waar het lied boek ligt was een letter G van gereserveerd geschroefd.

Op die plekken mocht men niet gaan zitten, tot drie minuten voor de dienst dan ging er een lampje boven aan de preekstoel branden en dan waren alle plekken vrij.

Men was veel vroeger in de kerk dan nu men zat en wel een halfuur voor de dienst in de kerk, en iedereen zat op een vaste plek zelfs waren er nog echtparen die niet bij elkaar zaten. Ook waren er nog vrouwen die een "oor iezer" op hadden.

Zoals de meeste protestantse kerken was de kerk erg somber.

De gezandstraalde ramen kwamen er pas in 1959 in met het 100 jarige bestaan van de gemeente

De avond maals tafel stond voor in de kerk met het doop fond, geen kruis kaars of planten en zelfs nog geen bos bloemen stond in de kerk, de eredienst met als de preek als het belangrijkste.

De lampen waren net stoplichten drie witte bollen boven elkaar met een houten frame er omheen.

Er was zelfs nog geen geluids installatie haast ondenkbaar voor ons, misschien konden de mensen vroeger wel beter horen of konden de predikanten harder spreken of het kan ook zijn dat de gemeente niet alles mee kreeg.

Terug naar de kerk diensten van 50 jaar terug, laat ik eerlijk zijn niet een preek kan ik me herinneren van de eerste 10 jaar van mijn leven, ik weet dat we zongen van een hijgend hert en opent uwer mond meer niet, laten we eerlijk zijn een dienst was niet erg kind vriendelijk, er was geen kinderneven dienst of oppas alles was afgestemd op grote mensen.

De liederen die ik wel kende zoals "Er ruist langs de wolken" en "Scheepje onder Jezus hoede" zongen we niet in de kerk.

Ik telde de stenen kruisjes in de muur en keek naar de kerkenraad die het te kwaad kregen met de slaap.

Alleen de collecte gaf wat afleiding, drie collectes werden er tijdens de dienst gehouden en ook nog een bij de deur

Alle drie collecte zakjes gingen rond, op die zakjes stond een letter K of D of Z , wat betekende kerk diaconie zending

Wij als kinderen dachten kwartje dubbeltje en centen.

Alleen het psalm boek oude berijming hadden we met de 29 Gez. er achter in, de predikant die te veel gezangen liet zingen werd als licht beschouwd

De kerkenraad was een echt mannen gebeuren, de kerkenraad vergaderingen werden in een mist van rook gehouden, een man rookte en het bestond niet dat je last van de rook had.

Wat heeft er zoal in die 50 jaar plaats gevonden in dit gebouw, 50 jaar kerkdiensten 100 diensten per jaar dat zijn 5000 diensten, 5000 keer hebben we de zegen mee gekregen, als we 10 liederen per dienst zongen dan zijn er 50000 liederen gezongen, 5000 keer hebben de klokken geluid en als er 15 mensen per jaar overleden, dan hebben de doodsklokken 750 keer geklonken

Zeker 15 keer werden de klokken per jaar door de jeugd geluid dit keer 50 dat is ook weer 750 keer 50 keer hebben we oudjaar avond er een dienst gehad en ook 50 keer is er gezegd "Wat is het jaar toch vlug voorbij gegaan"

De eerste verandering kwam in 19.. toen het podium werd gemaakt, ook werd er geschilderd van grijs naar bruin en de kokos matten werden vervangen door vloerbedekking. De consistorie werd vergroot in 19.. .

Het orgel hebben we nog niet gehad, wat kan ik als leek van het orgel zeggen. Het is misschien wel interessant om eerst na het orgel van de oude kerk te gaan, het orgeltje van de oude kerk werd gebouwd begin 1900 en koste toen 1000 gulden en heeft gespeeld tot 1949 en is weer verkocht aan de kerk van…….., voor een bedrag van 4000 gulden en speelt nog steeds.

Ons orgel nu heeft in 1950 ongeveer 16000 gulden gekost en als we het nu opknappen kost het zeker f 30.000. en een nieuwe zal zeker tien keer dit bedrag zijn.

Als we de 50 jaar terug kijken dan kunnen we dat verdelen in blokken van 10 jaar. De eerste 10 jaar hebben we gehad, de jaren 60 waren echt de jaren dat er veel is veranderd. Alles ging als het ware op z'n kop, zekerheden die er al jaren waren, waren opeens geen zekerheden meer.

Ook kerkelijk ging er veel veranderen. De jaren 70 waren ook weer anders, geen enkel gezin was aan de veranderingen van de nieuwe tijd ontkomen en men begon langzaam te wennen aan de beweging die in heel het leven kwam.

De tweede dienst begon de eerste scheuren te vertonen, ook de gewone man kreeg een auto en dat betekende datje ook op zondag weg kon. Het is niet aan mij om te zeggen wat wel goed of slecht was, maar een ding wil ik toch noemen, dat is "De vrouw in het ambt". Waar zouden we nu als kerk nog zijn als we de vrouw in het ambt niet hadden.

In de jaren 80 kwam er een soort rust in alle veranderingen, niet dat er niets gebeurde.

 Dan de jaren 90 die bepaalden het begin van een nieuwe tijd, waar we nu in zitten, wat en hoe ziet de kerk er van de toekomst er uit?

Een ding is zeker, de leeftijd van de kerk word niet bepaald door de leeftijd van het gebouw, maar door de mensen.

Een kerk gebouw van eeuwen oud kan nog jong en nieuw zijn, we allen bepalen hoe de kerk er over 25 jaar uit zal zien.

Stil staan is niet mogelijk maar voor uit hollen is ook niet goed.

Zal er in 2025 weer iemand zijn die achter de computer gaat zitten om iets te schrijven? Of hebben we dan kerkdiensten "on line".

Nu stop ik, lang genoeg gepraat, ook al ziet de kerk ook Abraham er veranderd niets.

 

A.F.R.

 

 

 

 

www.oud-schoonebeek.nl