Ned. Herv. Kerk 400 jaar
400 jaar Hervormd Schoonebeek
In het leven zijn momenten nodig
Van dankbaar achteruitkijken
SCHOONEBEEK -Het was Willem Lodewijk, stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe, die 400 jaar geleden de knoop drastisch doorhakte. Op 10 mei 1598 proclameerde hij dat alle eigendommen van de oude leer aan de nieuwe leer overgingen. Zo dus ook de St. Nicolaaskerk te
Eveneens werd verordend dat allen, die werkzaamheden verrichtten binnen de Rooms Katholieken Kerk, binnen drie weken moesten vertrekken. Wie van hen wilde, mocht een examen in de nieuwe leer afleggen om zo aan te tonen dat hij binnen de reformatie alsnog met zijn werk kon doorgaan. In Drenthe meldden zich voor dit examen drie kandidaten, de priester uit Roswinkel, die uit Vledder en die uit Schoonebeek. De Schoonebekers staan op 10 mei zeer uitdrukkelijk stil bij deze ingrijpende gebeurtenis in de geschiedenis van hun dorp en hun provincie.
Trijn Finke, lid van de commissie 400 Jaar Hervormd Schoonebeek, vertelt over het leven van de priesters en de dominees in die tijd in Schoonebeek: "De bevolking kon een predikant niet geheel onderhouden. Daarom dat bij de kerk ook een stuk land hoorde. De predikant bewerkte dat en voorzag zo mede in zijn levensonderhoud. Naast deze bron van inkomsten bestond er dan de plicht voor de leden jaarlijks enkele stuivers aan de kerk af te dragen." Met de verandering van geloof veranderde blijkbaar ook de betalings discipline van de gelovigen.
Van dominee Bredewech, de priester in Schoonebeek die dominee werd, is althans bekend dat hij klaagde dat de boeren hun verplichtingen niet meer nakwamen. In 1603 verliet hij Schoonebeek om zich in Meppen te gaan vestigen. Ds. H.G. Jumelet, sinds een paar maanden dominee in de kerkelijke gemeente Schoonebeek Weiteveen, heeft zich al aardig verdiept in zijn voorgangers: "Ik ben de 41e in de rij. Onder mijn voorgangers waren er die het minder goed deden. Zo is bijvoorbeeld de tweede dominee van de gemeente, ds. J. van Hof, in 1612 ontslagen toen bleek dat hij doodslag op zijn geweten had. Een andere voorganger van mij, ds. J.F. Berkel, werd meer gewaardeerd. In 1929 vertrok hij naar Apeldoorn, als hofprediker." Wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van 400 jaar drents protestantisme in Schoonebeek is zaterdag 9 mei vanaf 19.00 welkom in de hervormde kerk van Schoonebeek. Een kleine fototentoonstelling brengt de geschiedenis in beeld. Wel zal een stuk
archief ontbreken. Dit ging verloren bij de brand van de pastorie in 1937. Hoe het nu gaat met de hervormde gemeente mag onder andere blijken uit het thema van de feestelijke vieringen op zondag 10 mei: 'en laat u ook zelf als levende stenen gebruiken'. Om 9.30 zal ds. Jumelet voorgaan in de dienst in de hervormde kerk te Schoonebeek. Om 10.00 uur zal ds. J. Tadema, vorig jaar nog dominee in de gemeente, voorgaan in de dienst in het hervormd centrum Eben - Haëzer te Weiteveen. "In beide diensten wordt de jeugd zeer nauw betrokken," vertelt Trijn Finke. "Waar we het in het thema
over levende stenen hebben, denken we zeer nadrukkelijk ook aan jeugd. Zij zijn de stenen voor de toekomst."
Ds. Jumelet gaat dieper in op het stilstaan bij 400 jaar hervormd zijn. "In het leven zijn momenten nodig van dankbaar achteruit kijken. Maar wel achteruit kijken om met vertrouwen de toekomst tegemoet te treden. Want wezenlijk is er natuurlijk zeer veel veranderd. Lag de start in het absoluut afwijzen van het rooms katholicisme, nu zijn de scherpe kanten eraf. Ik denk hier aan het pastores overleg (rk – herv - geref) in de gemeente. Maar ook denk ik aan de feestelijke viering van ons 400 jarig bestaan in Weiteveen. De zanggroep fam. Schnoing uit Weiteveen zal mede de dienst opluisteren. De zang groep bestaat wel uit katholieken."