1940 Invasie
invasie
‘Honderden vreemde vliegtuigen van onbekende nationaliteit passeren de oostgrens van ons land in westelijke richting’, meldt het Luchtwachtbureau over de Hilversumse radio in de nacht van 9 op 10 mei. Tegen vier uur wilde minister van Defensie Dijxhoorn het Luchtwachtbureau verzoeken op te houden met het uitzenden van deze onrustwekkende berichten. Op datzelfde moment rinkelde een andere telefoon op zijn kamer. Het Duitse bombardement op Nederland was begonnen.
Nadat Adolf Hitler in 1939 Tsjechoslowakije had ingelijfd, viel zijn leger op 1 september van dat jaar Polen binnen. Met deze daad van agressie was voor Engeland en Frankrijk de maat vol. Twee dagen later verklaarden zij Duitsland de oorlog.
Nederland bleef neutraal. Ingeklemd tussen de oorlogvoerende landen koos de regering geen partij. Wel was in augustus de algemene mobilisatie afgekondigd; 144.000 weerbare mannen werden onder de wapens geroepen.
Slechts een handvol diplomaten wist dat najaar dat Hitler al in september had besloten Nederland aan te vallen. Een van hen was majoor Sas, militair attaché in Berlijn. Hij was bevriend met kolonel Hans Oster, die werkzaam was bij de Abwehr, de Duitse spionage- en sabotagedienst. Oster speelde hem de grootste staatsgeheimen door. Zo hoorde Sas dat Hitler de aanval op Nederland op 12 november wilde uitvoeren. In paniek stelde hij Den Haag op de hoogte. Daar werd zijn bericht vol ongeloof ontvangen.
Met steun van koningin Wilhelmina, een van de weinigen die de berichten geloofde, trof minister Dijxhoorn maatregelen. Op 9 en 10 november werd het gebied voor de Grebbelinie onder water gezet. Zo’n tweeduizend mensen moesten evacueren, vee en landbouwvoorraden werden verplaatst en vrijwel alle kippen werden geslacht en ingeblikt, als noodvoorraad.
Toen werd het 12 november. Er gebeurde niets. De rust keerde snel terug. Maar de berichten bleven komen. Op 10 januari maakte een verdwaald Duits vliegtuigje een noodlanding bij het Belgische Maasmechelen. De inzittende officier probeerde tevergeefs zijn geheime documenten te verbranden. De halfverbrande papieren bleken een plan te bevatten voor een Duits offensief van Nederland, België en Frankrijk, het Fall Gelb. Zowel de Nederlandse als de Franse bevelhebber meenden dat hier misleiding in het spel moest zijn.
Sas bleef echter berichten sturen uit Berlijn. Achteraf blijkt dat Hitler voor de uitvoering van Fall Gelb in verband met weersomstandigheden maar liefst achttien keer de datum heeft opgeschoven.
Toen Sas dan ook in de avond van 9 mei belde met de mededeling: ‘Morgenvroeg bij het aanbreken van de dag’, konden weinigen dat geloven. Tot om 3.55 uur Duitse troepen de Oostgrens van ons land binnendrongen en bommenwerpers de vliegvelden in het Westen bombardeerden. Het was oorlog.
M.v.H.