Problemen Ned. Herv Kerk
DE NED HERVORMDE KERK ZIET IN SCHOONEBEEK EEN ZEKER AANTAL PROBLEMEN
Wil men in kort bestek een beeld van de gemeente Schoonebeek krijgen dan kan daarin ook het aspect van de kerk niet ontbreken. Ik ben dan ook dankbaar dat in dit Schoonebeek nummer iets over de ontwikkeling op kerkelijk terrein mag worden geschreven. Aller eerst moet worden gezegd, dat de veranderde situatie gedurende de laatste jaren natuurlijk ook de kerk niet onberoerd heeft gelaten.
Het gemoedelijke karakter van een kerk, die zijn traditionele rustige gang gaat, verdwijnt, Vroeger (en dat nog niet zo heel lang geleden) een gesloten boeren gemeenschap, waarin de kerk zijn verankerde plaats had, nu een opengebroken gebied door nieuwe wegen en nieuwe bewoners, waarin de kerk, een nieuwe plaats en taak gekregen heeft, die hem voor allerlei problemen stelt; toen een kleine kerkeraad van oude ingezetenen, die op rustige wijze haar taak vervulde nu een college 23 personen, waarin ook allerlei figuren van buiten af, samen worstelen om de nieuwe opdracht te verstaan en de verantwoordelijkheid in de nieuwe situatie te dragen
Mede door het feit dat de veranderingen zich niet in en revolutionair tempo voltrokken hebben, kon de aanpassing min of meer geleidelijk verlopen. In veel gemeenten, waar de industrie met yard het dorpsaanzien veranderde, was het voor de kerk dikwijls moeilijk om over te schakelen en werden kansen gemist. Wij hebben de indruk, dat de kerk in onze gemeente althans probeert mee te komen en zeker ziet dat veranderende tijden ook andere methoden vragen.
Wij denken o.a. aan het aspect van het jeugdwerk. Hiervoor is een beroepskracht benoemd, die naast het bestaande werk zich ook bezig houdt met het open jeugd werk en de culturele opvoeding van de bevolking. O.m. werd een filmcommissie in het leven geroepen.
Naast bloeiende afdelingen van de C.J.V.F. en C.J.M.V. zijn er vijf clubs voor jongeren boven de 10 jaar waar ook velen bereikt worden uit de nieuwe bevolkingsgroepen. De bedoeling is dat er nog een aantal clubs voor het grootste gedeelte gedragen door eigen krachten,
Er is in dit opzicht een verblijdende medewerking in de gemeente evenals bij de zondagschool
werk, dat enige honderden kinderen bereikt. Deze activiteiten hebben tot gevolg, dat het huidige jeugdgebouw, dat enkele jaren geleden van de Aardolie maatschappij werd overgenomen, reeds weer te klein is. Plannen tot nieuwbouw zijn dan ook in een vergevorderd stadium.
Nieuwe geest I
Ook op het terrein van het maatschappelijk werk was nieuwe aanpak nodig. In samenwerking met de Geref, Kerk werd een commissie voor maatschappelijk werkster wordt nog uit in het leven geroepen. Er zijn twee gezinsverzorgsters en naar een maatschappelijk werkster wordt nog uitgezien. Waar de nieuwe bewoner de burenplichten, zoals die in de oude gemeenschap golden over het algemeen niet meer kennen en er een groot gebrek is aan gezinshulp kan hier, hoewel nog maar gedeeltelijk, soms een stuk hulp worden geboden.
Wat het verdere verenigingsgebied betreft, moeten wij nog wijzen op een bloeiende Herv. zangvereniging en een groot muziekkorps "de Bazuin", dat dezer dagen is verrijkt met een drumband. De vrouwen vinden een plaats in de hervormde vrouwengroep die landelijk is aangesloten bij de C.J.V.F.
De veranderingen der laatste Jaren grijpen natuurlijk het meest in te Schoonebeek, maar ook de delen der gemeente te Nieuw Schoonebeek en te Weiteveen worden niet onberoerd gelaten. Weiteveen kent een eigen kapel met hulpprediker. Tot voor enige jaren was hier sprake van een min of meer zelfstandige afstandsevangelisatie. Nu is deze opgenomen als wijkgemeente In het grote geheel.
In dit deel van de gemeente is eigen jeugd en verenigingswerk. Ook hier is men bezig met de voorbereidingen om lot een eigen verenigingscentrum te komen. Waar alles tot nu toe in een kleine consistorie kamer moet gebeuren, is dit zeker geen overbodige luxe.
Probleem
Is er aan de ene kant dus reden tot dankbaarheid, aan de andere kant mag niet verheeld worden, dat er ook nog vele zorgen en moeilijkheden zijn. De groei van de gemeente, die in enkele jaren ongeveer verdubbeld is tot een kleine 3000 zielen, stelt, wat de bewerking betreft voor grote problemen. Ondanks een actief medewerken van de hele kerkeraad is het vrijwel ondoenlijk om tot een geregelde en ook nodige verzorging te komen.
In het bijzonder ook wel waar het geldt om tot een geleidelijke opname te komen van de nieuwe bevolking in het oude gehele meer traditionele geslotenheid en een wel gewilde openheid nog niet tot een goede harmonie. Er zijn hier ook omstandigheden, die belemmerend werken. De nieuwe gezinnen wonen meest in eigen wijken, wat een normaal contact met de oude bevolking niet bevordert. Er is in het algemeen een afstand, die ook zijn terugslag heeft op de kerkelijke bearbeiding. De tijd zal in deze toch ook veel moeten doen, wat op een geforceerde wijze niet tot stand Is te brengen.
Onkerkelijkheid
De belangstelling voor de kerkdiensten is niet in evenredigheid toegenomen met de bevolkings aanwas. Het aantal kerkgangers per zondag is in Schoonebeek ongeveer 500 en in Weiteveen ruim 100. Dit betekent, dat de onkerkelijkheid, die er vroeger in onze gemeente vrijwel niet was nu een verschijnsel is, waarmee rekening moet worden gehouden.
Belangrijk blijft, dat de kerkeraad zich bewust niet wil afsluiten voor de nieuwe situatie en inzet, dat ze een taak heeft voor heel de gemeente, zowel als voor de dorpsgemeenschap, die bij al de haar toevloeiende veranderingen geholpen en begeleid moet worden. Een niet eenvoudige opdracht, maar die in gehoorzaamheid aan de Heer der Kerk volbracht moet worden mede tot heil en zegen van ons dorp Schoonebeek.
S. Euverman, Herv. predikant.
Jeugdleider H. Th. Mulder
Over problemen en mogelijkheden van jeugd en vormingswerk
Nu ook Schoonebeek, in het kader van de werkzaamheden van de stichting Jeugdwerk Zuid Oost Drente", dagelijkse aandacht heeft gekregen ten aanzien van het sociaal culturele werk, of beter gezegd met betrekking tot het jeugd en vormingswerk. Is het goed eens bij de problemen en de mogelijkheden in deze gemeente stil te staan. Het is vooral daarom zo goed, omdat juist hierdoor een mogelijkheid wordt geopend dit jeugd en vormingswerk in bredere kring bekendheid te geven.
Het is ook hierom: omdat nu eens gesteld kan worden dat dit werk ook in de landelijke gemeente Schoonebeek weerklank vindt. De “stadse” aanpak van het jeugd en vormingswerk een aanpak die gelukkig zijn sporen heeft achter gelaten, in de plaatsen, waar zulk werk ter hand genomen werd vond begrip en waardering, ook hier in Schoonebeek, De resultaten daarvan zullen nu ook stellig niet uitblijven.
De verwachtingen zijn hoog gespannen, even hoog als de problemen verschillend zijn.Het is met de heer H.Th.MuIder, jeugd en vormingsleider te Schoonebeek, dat wij een praatje hebben gemaakt over deze sociale en culturele arbeid. “Nu ik enige tijd in Schoonebeek ben, meen ik er iets van te kunnen zeggen”, aldus de heer Mulder, die eertijds, vlak na zijn aanstelling in Schoonebeek, dikwijls op de vraag “Wat is je werk nu eigenlijk?" het antwoord moest schuldig blijven.
Grote veranderingen
Schoonebeek is een typische probleem gemeente. Een gemeente waar een verschuiving heeft plaats gevonden. Immers deze gemeente was van ouds een landbouw gemeenschap, maar in de laatste jaren kan men daar niet meer zozeer van spreken, De verschuiving naar een meer gemengde gemeenschap (landbouw en industrie) heeft op allerlei terrein grote veranderingen teweeg gebracht, die eerst nu pas echt voelbaar worden.
Er is een nieuwe ontwikkeling aan de gang, waarmede een ieder, ongeacht zijn werk of beroep mee te maken krijgt, waarmee iedereen op zijn eigen wijze zal worden geconfronteerd. Waarheen deze ontwikkeling zal leiden lijkt mij een moeilijk te beantwoorden vraag aldus de heer Mulder, ;
Nieuwe opdracht
Het leven in deze gemeente is niet alleen veranderd, het is ook veeleisender geworden. Het vraagt van de mens meer dan alleen goed vakman, te zijn. Dat geldt uiteraard voor iedere plaats, maar met name toch wel in een gemeenschap, die tot voor kort, zeer homogeen was,
Dit brengt consequenties met zich mee, die niet gemakkelijk te verwezenlijken zijn. Er zal dan ook "openheid" moeten komen, voor wat tot nu toe buiten de gezichtskring lag.
Deze openheid kan niet alleen het gezin als uitgangspunt hebben. Het gezin immers kan niet de hulp bieden om het leven zo te Ieren verstaan als in deze, onze tijd geboren is. Er zullen dus, aldus de heer Mulder, plaatsen moeten worden gesticht waar men elkaar ontmoet en waar de enkeling en de gemeenschap kan worden gediend. Aan dergelijke "'ontmoetings plaatsen" is in Schoonebeek een grote behoefte.
Deze ontmoetingsplaatsen dit openstaan tot wat tot dusver buiten de gezichtskring lag, zal met name de taak en de opdracht zijn onder meer van het jeugdwerk. De vragen van onze tijd toch komen het felst en duidelijkst naar voren bij de jeugdige generatie.
Het huidige jeugdwerk zal daarop moeten worden ingesteld.
Dit zijn de kernpunten, dit is het “wat, waarom en hoe" zoals zich dat met betrekking tot het jeugd en vormingswerk in de gemeente Schoonebeek voordoet.
Het werk van de heer Mulder nu concentreert zich rondom deze kernpunten. Het zijn sociale en ook wel culturele vraagstukken, die naar zijn mening, nodig dienden te worden aangepakt. Door wie het gedaan wordt is een bijkomstigheid, het moet gedaan worden.
Er was in Schoonebeek behoefte aan een instantie, die de vragen van deze tijd, in het bijzonder in de situatie van zuidoost Drente, wilde zien en wilde aanpakken. Deze instantie werd o.a. gevonden in de hervormde Kerk, die deze dingen heeft gezien en die haar verantwoordelijkheid ook op sociaal terrein uitstrekt. Het werk van de heer Mulder geschiedt dan ook in opdracht van de Hervormde Kerk, niet om de sociaal culturele vragen daarmee terug te brengen tot het terrein van de evangelisatie, maar omdat dienst op sociaal terrein ook een wezenlijk bestanddeel van de roeping van de kerk is.
Zo zal het jeugdwerk ook niet uitsluitend als een vrij tijdsbesteding moeten worden gezien. Dat is het nog te veel.
Het zal meer doel in zichzelf moeten worden. "Mijn werk zal voor een groot deel zijn het duidelijk en zichtbaar maken, dat de groepsvorming als zodanig reeds (afgezien dus van de activiteiten die er beoefend worden) van grote sociale betekenis is, mits men de jongeren er volop gelegenheid laat om inderdaad jong te zijn", aldus de heer Mulder. We zien thans nog veel te veel, dat er van onze jeugdgroepen niets jeugdigs uitgaat, maar dat het groepen van kleine volwassenen zijn, die de "grote volwassenen" in alle opzichten nabootsen.
Groot verschil
Kan het reeds jaren lang bestaande jeugdwerk, als C.J.M.V. en C.J. V.F., de hier gestelde taak wel aan? Deze vraag is zeker op zijn plaats, nu in tal van plaatsen als gevolg van een tekortschieten van dit georganiseerde jeugdwerk z.g. open jeugdwerk groepen ontstaan. In Schoonebeek zijn nog geen nieuwe groepen gecreëerd maar wanneer men er toe overgaat, zal dat alleen kunnen met de hulp van het reeds bestaande jeugdwerk.
Alleen daaruit kan de vrijwillige leiding voortkomen. Er mag dan ook geen sprake zijn van enige concurrentie tussen georganiseerde open jeugdwerk. Beide vloeien in elkaar over.
Wel is er een groot verschil tussen beide: het georganiseerde jeugdwerk doet een appèl op de jeugd om zich bewust te scharen achter een gezamenlijke basis, in dit geval het evangelie van Jezus Christus, het andere het "open jeugdwerk" zal meer vanuit het sociale vlak moeten worden gezien met als belangrijkste factor de groepsvorming, van waaruit positief kan worden gewerkt tot het open gesprek.
Van grote betekenis is thans dan ook de leidersvorming, waarmee reeds een begin werd gemaakt en uitbouw van het georganiseerd werk.
In het dorp Schoonebeek zijn dit de voornaamste opgaven van het ogenblik. In Weiteveen echter zal een geheel andere opzet nodig zijn, die afhankelijk is van de totstandkoming
van een gebouw, dat zich voor het jeugdwerk en het culturele vormingswerk zal lenen. De plannen hiervoor zijn reeds in een tamelijk gevorderd stadium. In weer een ander deel van de gemeente namelijk de Zandpol, liggen de feiten weer anders. Ook .hier is het creëren van een buurt of dorpshuis een der eerste opgaven.