Brieven omternd Gemeente Wapen
DALEN, 17 November 1928.
GEMEENTE DALEN.
Onderwerp:
Aanvraag gemeentewapen.
No. 578.
Wij hebben de eer Uw college mede te deelen, dat het in ons voornemen ligt den Raad dezer gemeente voor te stellen een adres tot H.M. de Koningin te richten, houdende verzoek tot toekenning van een wapen aan deze gemeente.
In verband met de omstandigheid, dat Hare Majesteit, alvorens tot het verleenen van een wapen over te gaan, het advies pleegt in te winnen van Uw college, hebben wij gemeend goed te doen Uw oordeel te vragen over het ontwerp dat wij hebben doen samenstellen.
Het ontwerp wapenschild is: gedeeld, 1 en 2 gescheiden door een paal van rood. : weer doorsneden; het bovenste deel vertoont in zilver twee paalsgewijze en tegen elkaar over geplaatste beerenpooten van zwart, het onderste deel vertoont in zilver een roode vaas, waaraan twee ooren van hetzelfde en waaruit oprijzen drie blauwe rozen, geknopt van goud, gestengeld en gebladerd van groen. 2 vertoont in goud een vuurhaal van zwart.
Het schild zagen wij gaarne gedekt door een gouden kroon van drie bladeren en twee paarlen en gehouden door twee wilden, omgord en bekranst met loof en gewapend met een knods.
Geschiedkundige feiten van beteekenis zijn, voor zoover wij hebben kunnen nagaan in deze gemeente niet voorgevallen, legenden van zoo algemeene bekendheid, dat hun vereeuwigging in het gemeentewapen gewettigd zou schijnen, ontbreken evenzeer. In verband daarmee hebben wij gemeend in het wapen te mogen opnemen de wapens van enkele bekende geslachten, wier geschiedenis hecht is samengekoppeld met deze gemeente.
Zooals U zult hebben opgemerkt, zijn in dit wapen een drietal familiewapens opgenomen.
In de eerste plaats het wapen der Westfaalsche tak der grafelijke familie VON DER HOYA.
Van deze familie hebben verschillende leden in deze gemeente gewoond, de laatste graaf van der Hoya is te Dalen overleden en begraven in Juli 1829. De naam leeft nog voort in die van de buurtschap "HOYA'S - OORD. In deze buurtschap stond vroeger een oud buiten, dat indertijd door deze familie werd bewoond.
Het buiten is na den dood van den laatsten afstammeling verbouwd tot boerderij. Deze boerderij is enkele jaren geleden door hooibroei afgebrand.
In de tweede plaats is opgenomen het wapen der familie KYMMELL. Het geslacht Kymmell was geparenteerd aan de graven von der Hoya. In zijn bezit was het buiten "Kymmellshuis", dat tien jaren geleden is gesloopt en waarvan de naam nog voort leeft.
Resten van dit buiten, die van beteekenis waren voor de geschiedenis van Drenthe, zijn destijds overgebracht naar het Museum van Oudheden te Assen.
Talijke representanten van deze, oorspronkelijk uit Minden afkomstige familie, leefden en stierven te Dalen.
Voor nadere bijzonderheden verwijzen wij naar Vorsterman van Oyen 11, pagina 192.
In de derde plaats is opgenomen het wapen der familie TEN HOLTE. Deze, blijkens Rietstap's Amorial General uit Oost Friesland en Groningen stammende familie, heeft eeuwenlang zijn hoofdzetel gehad in het tot deze gemeente behoorende dorp Wachtum. Geparenteerd aan de beide zooeven genoemde geslachten, deelde zij met hen de openbare ambten in deze gemeente, De familie von der Hoya is uitgestorven, de familie Kymmell is uit
de gemeente vertrokken, van de familie ten Holte wonen nog enkele representanten in Dalen, waaronder de tegenwoordige burgemeester.
Wat betreft de wijze, waarop de drie wapenschilden in een wapen vereenigd zijn, hieromtrent merken wij op, dat het, teneinde een uit een oogpunt van vlakverdeeling en kleur aantrekkelijk geheel te krijgen, noodzakelijk was een sterk gekleurde partij toe te voegen.
Na vergelijking van een aantal schetsen, bleek de hierbij gaande teekening de meest bevredigende, Met name moest worden afgezien van een gedeeld of doorsneden schild, waarvan de eene helft weer respectievelijk doorsneden of gedeeld was, zulks uit overweging, dat goud tegen zilver een weinig fraai effect geeft.
Als schildhouder zagen wij gaarne toegepast de wildeman, zulks in verband met de omstandigheid, dat in deze gemeente nog resten uit praehistorische tijden aanwezig zijn, die getuigenis afleggen van een oude cultuur, die hier oudtijds heeft bestaan.
Gaarne zouden wij van U willen vernemen of Uw College zich voor de gemeente Dalen met een wapen als hierboven omschreven, zou kunnen vereenigen.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DALEN,
ten Holte, burgemeester.
handtekening, secretaris. onleesbaar.
DALEN, Januari 1930.
Aan Hare Majesteit de Koningin der
Wij hebben de eer Uwe Majesteit mede te deelen, dat de Raad der Gemeente Dalen ons in zijn vergadering van 11 Januari j.l. opdracht heeft gegeven een adres tot Uwe Majesteit te richten met verzoek om aan de gemeente Dalen een wapen toe te kennen.
Ter voldoening aan deze opdracht doen wij U bijgaand toekomen een schets teekening van een wapen, zoals wij dat gaarne aan deze gemeente zagen toegekend.
Het schild van goud vertoont een keper van rood, beladen met twee naar elkaar toegewende berenpoten van goud. De keper is boven ter weerszijden vergezeld van een schoorsteenhaal van zwart en onder van een roode vaas met twee ooren eveneens van rood waarin drie bloemen, blauwe bloemen staan, geknopt van goud en voorzien van groene stengels met vier groene blaadjes. Het schild zouden wij gaarne gedekt zien met een kroon
van drie bladeren en twee paarlen en gehouden door twee wilden, omkranst en omgord met groen loof en in de vrije hand een knots over de schouder houdende, alles van natuurlijke kleur.
Ter toelichting diene dat de in het schild aangebrachte wapenfiguren zijn ontleend aan de wapens van drie families, waarvan de leden reeksen van jaren nauw aan de gemeente Dalen verbonden zijn geweest en er de leidende figuren waren.
De vaas met bloemen is ontleend aan het wapen der familie Kymmell, welke familie momenteel in de gemeente niet meer vertegenwoordigd is.
De naam van deze familie leeft nog voort in de naam van een groote boerderij nabij Dalen, die nog heden ten dage "KYMMELL’S HUS" heet.
Om dezelfde reden zijn berenpoten opgenomen. Deze stammen uit het wapen der familie von der Hoya, waarvan eveneens verschillende leden in de gemeente hebben gewoond. Het wapen van deze familie is niet met zekerheid bekend, omdat helaas niet kan worden aangetoond tot welke tak de von der Hoya’s, die in Dalen woonden, hebben behoord.
Evenwel is het ons gebleken dat alle takken van dat geslacht berenpooten in hun wapen voeren, zoodat wij hebben gemeend deze figuur in het gemeentewapen te mogen opnemen. De naam van dit geslacht leeft nog voort in de naam van de buurtschap "HOYA’S oord.
De schoorsteenhalen tenslotte, stammen uit het wapen van de familie ten Holte, die meer haar zetel heeft gehad in het dorp WACHTUM, dat tot de gemeente Dalen behoort.
Het wapen van deze familie, is evenals dat van de familie Kymmell volkomen bekend.
Wij kozen wilden als schildhouders ter herinnering aan de voor en vroeghistorische beschavingsperiode, waarvan ook in deze gemeente enkele resten zijn aangetroffen.
Toekenning van dit wapen aan de gemeente Dalen zou door ons op bijzonder hoogen prijs worden gesteld.
Met de meeste hoogachting,
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DALEN,
HOOGERAAD VAN ADEL
No. 40 's GRAVENHAGE, 9 September 1930 Commissoriaal van den 4/15
Februari 1930. 1e afdeling,
A.S, No. 31 Da 1, betreffen-
de verzoek van Burgemeester en
Wethouders der Gemeente Dalen
om een wapen voor die gemeente.
Blijkens Uwer Excellentie's bovengenoemde missive heeft het Gemeentebestuur van Dalen zich tot Hare Majesteit de Koningin gewend met het verzoek om aan deze gemeente een wapen toe te kennen.
Als wapen wordt gewenscht een schild van goud, vertoonende een keper van rood, beladen met twee naar elkaar toegewende berenpoten van goud, de keper boven ter weerszijden vergezeld van een schoorsteenhaal van zwart en onder van een roode vaas met twee ooren, eveneens van rood, waarin drie blauwe bloemen, geknopt van goud en voorzien van groene stengels met vier eveneens groene blaadjes.
Dit schild zouden requestranten voorts gaarne gedekt zien met een Kroon van drie bladeren en twee paarlen en gehouden door twee wilden, omkranst en omgord met groen loof en in de vrije hand een knots over den schouder houdende, alles van natuurlijke kleur.
Ter toelichting voeren requestranten aan, dat de in het schild aangebrachte wapenfiguren zijn ontleend aan de wapens van drie families (t.w. Kymmell, van der Hoya en ten Holte), waarvan de leden reeksen van jaren nauw aan de gemeente Dalen verbonden zijn geweest en er de leidende figuren waren.
De schildhouders moeten volgens het request, dienen ter herinnering aan de voor en vroeg historische beschavings periode, waarvan ook in deze gemeente enkele resten zijn aangetroffen.
Met het verzochte wapen kan de Hooge Raad van Adel zich niet vereenigen.
Het feit, dat een drietal families daar boerderijen hebben bezeten (dat hare leden leidende figuren te Dalen zijn geweest wordt wel beweerd, doch geenszins gewezen) is niet van voldoende belang om dit in het wapen vast te leggen.
Daarentegen is uit historisch oogpunt wel van belang, dat het grondgebied van de gemeente Dalen met dat van Schoonebeek voor 1795 het schoutambacht van Coevorden en Schoonebeek heeft uitgemaakt, hetwelk van oude nauw aan Coevorden en zijne heeren verbonden is geweest.
Naar 's Raads oordeel ligt het voor de hand een herinnering hieraan in het wapen op te nemen.
Daarom heeft de Hooge Raad van Adel de eer Uwer Excellentie te adviseeren aan Hare Majesteit de Koningin in overweging te geven, indien de gemeente zich met het ontwerp van den Hoogen Raad van Adel kan vereenigen, aan de gemeente Dalen het volgende wapen te verleenen:
In goud een aftdelaar van keel.
Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee paarlen.
Wat de gevraagde schildhouders betreft, meent de Hooge Raad van Adel dat deze moeten vervallen. Zij zijn onvoldoende gemotiveerd, daar de gemeente Dalen niet heeft aangetoond, dat zij zich kan beroemen op praehistotische vontsten aldaar, welke van meer belang zijn dan die, welke in vele andere Drentsche gemeenten zijn gedaan.
`
De Hooge Raad van Adel,
De voorzitter: (get) van Asbeck
De Secretaris: J.Ph. de Monte ver Loren
(get)
GEMEENTEBESTUUR VAN DALEN .
Postgiro No. 37770
Telefoon No. 3
Dalen, den 5 Maart 1932.
No. 305
Onderwerp: Gemeentewapen.
Ten vervolge op ons schrijven van 5 Maart 1931 No. 271, hebben wij de eer Uwe Excellentie mede te deelen, dat een nadere overweging van het bij Uwe beschikking van 20 September 1930, 1e afdeeling A No. 852 aan ons toegezonden voorstel van den Hooge Raad van Adel ertoe heeft geleid, dat wij ons thans met dat ontwerp grootendeels accoord kunnen verklaren.
Het hooge college stelde voor als wapen voor Dalen aan te nemen een gouden schild, waarop een adelaar van rood is aangebracht.
Het motief hiervoor was, dat de gemeente Dalen oudtijds deel had uitgemaakt van het schult ambacht Coevorden Schoonebeek, welk ambacht een roode adelaar in goud als wapen voerde.
Dit ontwerp kon aanvankelijk onze instemming niet verwerven, omdat wij niet sympathiseerden met het denkbeeld, dat de band met Coevorden het hoofdmotief voor het Daler wapen zou leveren.
De ontwerper van ons wapen attendeert er ons echter op, dat met het opnemen van deze rooden adelaar in Dalen's wapen zeer gelukkig in beeld wordt gebracht, dat de Gemeente Dalen en Schoonebeek een gemeente hebben gevormd tot 1884. Immers het pas vastgestelde Schoonebeeker wapen vertoont in zijn gedeeld schild ter rechter zijde bedoelden adelaar.
Om deze reden meenen wij dan ook thans met opneming van deze wapenfiguur accoord te moeten gaan.
Daar de adelaar thans echter het vroeger een zijn van Dalen en Schoonebeek in beeld brengt, achten wij het gewenscht in het wapen daarnaast nog een figuur aan te brengen, die het symbool van het eigenlijke Dalen moet zijn.
Hierbij is onze keus gevallen op de vuurhaal: een echt Drentsch voorwerp, dat herinnert aan de Saksische boerenwoningen in de zanddorpen van Drenthe, waartoe ook Dalen en het mede op territoir der gemeente gelegen dorp Wachtum behooren.
Mitsdien verzoeken wij Uwe Excellentie te willen bevorderen, dat aan Dalen het navolgende wapen wordt verleend gedeeld:
rechts:in goud een adelaar van keel
links: in sabel een schoorsteenhaal van goud.
Het schild gedekt met een kroon van drie bladeren en twee paarlen en gehouden door twee wilden, omkranst en omgord van groen loof en met de vrije hand steunende op een knods, alles in natuurlijke kleur.
Wel ten overvloede merken wij op, dat de schildhouders in beeld brengen, dat ook op territoir van Dalen vondsten uit voor en vroeg historische tijdperken zijn gedaan.
Daar deze schildhouders om dezelfde reden zijn toegekend aan Sleen en Oosterhesselen en zeer onlangs mede aan de gemeente Vries, zouden wij het op zeer hoogen prijs stellen indien zij ook het Daler wapen zouden mogen sieren.
Een schets in kleuren van het aangevraagde wapenschild voegen wij ter toelichting hierbij.
Burgemeester en Wethouders van de gemeente DALEN.
De Burgemeester,
(get) ten Holte.
De secretaries,
(get) Berga
HOOGE RAAD VAN ADEL
's Gravenhage, 12 October 1932.
No 12.
Schrijven van Zijne Excellentie den
Minister van Justitie van 12 Maart
1932, le afdeling, A No. 806, be-
treffende wapen voor de gemeente
Bij Uwer Excellentie's bovenvermelde missive is aan den Hoogen Raad van Adel toegezonden aan nader schrijven van Burgemeester en Wethouders van Dalen, dd. 5 Maart 1932, no. 305, met verzoek 's Raads beschouwingen dienaangaande te mogen vernemen.
Blijkens dit schrijven zijn Burgemeester en Wethouders van Dalen teruggekomen van hun aanvankelijk afwijzend standpunt ten opzichte van het wapen voor die gemeente aanbevolen in 's Raads advies van 9 September 1930, No. 40. Zij meenen thans accoord te
moeten gaan met de toen voorgestelde wapenfiguur - in goud een adelaar van keel -, maar achten het gewenscht daarnaast nog een figuur aan te brengen, n.l. een gouden vuurhaal of schoorsteenhaal.
Om die reden verzoeken zij nu een gedeeld wapen:
rechts: in goud een adelaar van keel,
links: in sabel een schoorsteenhaal van goud,
Tegen dit wapen bestaat bij den Hoogen Raad van Adel geen bezwaar. Ook kan de Raad er zich mede vereenigen, om het wapen te dekken met een gouden kroon van drie bladeren en twee paarlen, zoals in het schrijven verzocht wordt.
Ten aanzien van de gevraagde schildhouders meent de Raad evenwel het afwijzend standpunt, ingenomen in het advies van 9 September 1930, No. 40 te moeten handhaven, daar de gemeente Dalen ook nu niet heeft aangetoond, dat op haar gebied praehistorische vondsten zijn gedaan, welke van meer belang zijn dan die, welke in vele andere Drentsche Gemeenten zijn aangetroffen.
Daarom heeft de hooge Raad van Adel de eer Uwer Excellentie te adviseeren aan Hare Majesteit de Koningin in overweging te geven aan de gemeente Dalen een wapen te verleenen, waarvan de beschrijving luidt als volgt:
I. in goud een adelaar van keel;
II.in sabel een schoorsteenhaal van goud,
Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee paarlen.
De Hooge Raad van Adel,
De Voorzitter, (get.) van Asbeck.
De Secretaris, (get.) J.Ph. de Monte ver Loren
Voor eensluidend afschrift,
De secretaris der gemeente Dalen,
(get.) Berga.
3 December 1932
No. 34.
Wij Wilhelmina, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje Nassau, enz., enz., enz..
Beschikkende op het aan ons gericht adres van het Bestuur der gemeente DALEN om verleening van een eigen wapen aan die gemeente:
Gelet op het besluit van den Souvereinen Vorst van 24 December 1814, No. 32 en op het Koninklijk Besluit van den 23 April 1919, staatsblad no. 181;
Op de voordracht van Onzen Minister van Justitie van den 30 November 1932, 1e Afdeeling A. No. 999;
HEBBEN GOEDGEVONDEN EN VERSTAAN:
aan de gemeente Dalen, provincie Drenthe, een wapen te verleenen, waarvan de beschrijving luidt als volgt:
Gedeeld:
- in goud een adelaar van keel;
II. in sabel een schoorsteenhaal van goud.
Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee paarlen.
Onze Minister van Justitie is belast met de uitvoering van dit besluit.
's Gravenhage, den 3 September 1932
(get.) Wilhelmina. .
De Minister van Justitie
(get.) J.Donner.
Overeenkomstig het oorspronkelijke,
De Secretaris-Generaal bij het Departement van
Justitie,
(get.) van Blom.
Voor eensluidend afschrift,
De secretaris-generaal voornoemd,
(get.) J.P. de Meijere.